Một số giải pháp quản lý của hiệu trưởng nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh Trung học phổ thông địa bàn Thành phố Bắc Giang

Chng 1: C S L LUN V GIO DC O C, QUN Lí GIO DC O C CHO HC SINH TRUNG HC PH THễNG TRONG GIAI ON HIN NAY. 1.1. Vi nột v lch s nghiờn cu vn . o c l mt hỡnh thỏi ý thc xó hi, xut hin t bui bỡnh minh ca lch s loi ngi. Nú c hon thin, phỏt trin trờn c s cỏc ch kinh t - xó hi ni tip nhau t thp n cao, nh cao ca nú l o c XHCN, o c cng sn, chỳng ta ang phn u thc hin. Vai trũ ng lc tinh thn to ln ca o c i vi s phỏt trin, tin b xó hi ó c nhiu nh khoa hc tha nhn v c cỏc quc gia quan tõm sõu sc. nc ta, nhng nguyờn tc, quy tc, chun mc, phm cht o c cỏ nhõn v o c xó hi hin thc ang tỏc ng mnh m, thng xuyờn n cỏc quan h ng x gia ngi v ngi, cỏ nhõn v xó hi nhm hng con ngi ti cỏi chõn, thin, m, chng cỏi ỏc, cỏi xu, cỏi gi, a xó hi ta t mc tiờu cao c: Dõn giu, nc mnh, xó hi cụng bng, dõn ch, vn minh. Vi ý ngha v vai trũ, nhim v, chc nng quan trng riờng ca nú, o c hc Mỏc-LờNin, mt khoa hc ang c cỏc nh khoa hc quan tõm nghiờn cu v th h tr nc ta say mờ hc tp. T lõu ó cú nhiu giỏo trỡnh o c hc c biờn son, gúp phn ỏng k cho vic nh hng giỏo dc o c cho hc sinh. u tiờn phi k n ú l giỏo trỡnh t tng H Chớ Minh (Nh xut bn Chớnh tr quc gia nm 2003) ó dnh chng IX trỡnh by t tng H Chớ Minh v o c. Trong chng ny ó nờu rừ nhng phm cht o c c bn ca con ngi Vit Nam trong thi i mi, ú l: Trung vi nc, hiu vi dõn; yờu thng con ngi; cn kim liờm chớnh, chớ cụng vụ t, tinh thn quc t trong sỏng. Ngoi ra cũn ch ra nhng nguyờn tc xõy dng o c mi. Cuc sng ang ũi hi phi xõy dng nn o c Vit Nam ngang tm vi nhng yờu cu ca giai on cỏch mng mi. T tng o c H Chớ Minh vn soi sỏng cho ng v nhõn dõn ta hon thnh s nghip v vang ú. 11 Hin nay Vit Nam ó cú mt s tỏc gi nghiờn cu v o c v giỏo dc o c cho hc sinh. Chng hn, trong cụng trỡnh nghiờn cu ca mỡnh, tỏc gi Phm Trung Thanh quan tõm n thc trng o c ca hc sinh THCS. V khi iu tra trờn mt s lng ln hc sinh THCS Hi Hng, tỏc gi a ra mt s kt qu kh quan: a s hc sinh hin nay u cú tớnh hng thin, cu tin. S hc sinh yu kộm v o c khụng nhiu. Da trờn c s ú tỏc gi a ra 10 kin ngh c th nhm nõng cao cht lng giỏo dc o c cho hc sinh hin nay cng nh vic yờu cu cỏc nh giỏo, cỏc nh qun lý giỏo dc phi nõng cao tinh thn trỏch nhim, nhit tỡnh cụng vic, t chc a dng cỏc hot ng thu hỳt hc sinh vo vic giỏo dc rốn luyn o c. Cng nghiờn cu v cụng tỏc giỏo dc o c cho hc sinh, tỏc gi Lờ Trung Trn, Nguyn Dc Quang ngh cn phi i mi hot ng giỏo dc o c theo nguyờn tc phự hp vi s phỏt trin mi ca xó hi, cú h thng, tip cn phc hp xut phỏt t hc sinh. Trong cun o c hc giỏo trỡnh o to giỏo viờn trung hc c s h cao ng s phm ca tỏc gi Phm Khc Chng v H Nht Thng (Nh xut bn Giỏo dc, 1998) ó cp n cỏc vn giỏo dc o c trang b cho giỏo viờn sau ny lm c s dy cho hc sinh. Cỏc tỏc gi ó cp n cỏc vn giỏo dc o c cỏc phm trự nh o c trong gia ỡnh, o c trong tỡnh bn, o c trong tỡnh yờu, o c trong hc tp, o c trong giao tip, o c trong truyn thng ca dõn tc. Trong cỏc phm trự ú mi vn o c t c xa n nhng vn bc xỳc hin nay ó c cp nhm cung cp nhng vn kin thc cho giỏo viờn lm c s cho vic ging dy v GD cho hc sinh. Tỏc gi ng V Hot li quan tõm n vai trũ ca giỏo viờn ch nhim, tỏc gi khng nh vai trũ ca giỏo viờn ch nhim trong quy trỡnh giỏo dc o c 12 cho hc sinh v a ra cỏc nh hng cho giỏo viờn ch nhim trong vic i mi ni dung v ci tin phng phỏp giỏo dc o c cho hc sinh trong nh trng ph thụng. Nghiờn cu quan im giỏo dc ton din, mt quan im c bit quan trng trong t tng giỏo dc o to, phỏt trin con ngi ca Ch tch H Chớ Minh, tỏc gi Nguyn Hu Cụng ó phõn tớch rt sõu sc - ú l giỏo dc con ngi Vit Nam thnh nhng con ngi cú lý tng cỏch mng vng vng, o c trong sỏng, cú kin thc vn húa, khoa hc k thut v k nng lao ng cao, cú sc khe di do, cú ý chớ vn ti cỏi hay, cỏi p, cỏi cao c, ú l nhng con ngi ti c vn ton, va hng va chuyờn. Trờn c s nghiờn cu lý lun gn vi kho sỏt thc tin tỡnh hỡnh ang din bin trong nc v trờn th gii, tỏc gi Hunh Khỏi Vinh ó cp n nhng vn c bn ca li sng, o c; chun giỏ tr xó hi, mi quan h gia li sng, o c vi s phỏt trin vn húa ca con ngi. S tỏc ng ca cỏc nhõn t chớnh tr- kinh t - xó hi ti li sng, o c, chun giỏ tr truyn thng v cỏch mng nhng kinh nghim v bi hc v xõy dng li sng, o c, chun giỏ tr xó hi ca mt s nc, thc trng, phng hng, quan im v gii phỏp xõy dng li sng o c chun giỏ tr xó hi trong thi k y mnh cụng nghip húa, hin i húa t nc. Mt cụng trỡnh khoa hc cụng ngh cp Nh nc cú nh hng giỏo dc nhõn cỏch con ngi Vit Nam thi k CNH, HH t nc, ú l tỏc phm v phỏt trin ton din con ngi thi k CNH, HH do GS.VS Phm Minh Hc ch nhim chng trỡnh lm ch biờn (NXB chớnh tr Quc gia 2001) ó ginh c chng 7 (t trang 153-178) nờu lờn nhm nh hng xõy dng o c con ngi Vit Nam thi k CNH, HH. Trong chng 7 ó trỡnh by khỏi quỏt thc trng o c ca hc sinh THPT v sinh viờn, ch ra nhng nguyờn nhõn cha lnh mnh v o c trong cuc sng hin nay. iu quan trng l 13 cụng trỡnh nghiờn cu ó phõn tớch mc tiờu GD, ch ra nhng nguyờn tc xõy dng h thng chun mc o c, xỏc nh trờn 40 giỏ tr ca con ngi Vit Nam th hin 5 quan h (vi bn thõn, vi ngi khỏc, vi cụng vic, vi mụi sinh v vi lý tng ca dõn tc). Trong cụng trỡnh nghiờn cu trờn ó xỏc nh 15 nguyờn nhõn dn ti vic GD cha tt trong ú cú: gia ỡnh buụng lng GD; cha cú gii phỏp phi hp ng b ton XH; nhiu on th XH cha quan tõm ti GD; t chc qun lý GD cha ng b. V gii phỏp: Cụng trỡnh nghiờn cu ó xut: xõy dng mt c ch t chc v ch o thng nht ton XH v GD; cng c tng cng giỏo dc gia ỡnh v cng ng, kt hp cht ch vi giỏo dc nh trng trong vic GD cho mi ngi. Trong giai on i mi GD hin nay, ú l cụng trỡnh xut gii phỏp GD tm v mụ, nh hng cho vic nghiờn cu cỏc bin phỏp GD c th nhm nõng cao hiu qu ca cụng tỏc GD. Mc tiờu giỏo dc ph thụng l giỳp hc sinh phỏt trin ton din v o c, trớ tu, th cht, thm m... t ú hỡnh thnh nhõn cỏch con ngi Vit Nam xó hi ch ngha... do ú cú cụng tỏc GD, c bit l GD hc sinh cỏc thnh ph l rt quan trng. Bi vỡ trong trong cỏc thnh ph quan h xó hi tng i phc tp, b nh hng trc tip ca nn kinh t th trng v nhng tiờu cc, mt trỏi ca xó hi. Qua mt s nhng nghiờn cu trờn õy tụi nhn thy cỏc cụng trỡnh nghiờn cu v qun lý giỏo dc o c cho hc sinh THPT cũn ớt v cha c th, c bit l vic qun lý giỏo dc o c ca cỏc nh qun lý giỏo dc m c th l hiu trng ca cỏc trng THPT cũn quỏ ớt. Chớnh vỡ vy tụi chn ti: Mt s gii phỏp qun lý ca hiu trng nhm nõng cao cht lng giỏo dc o c cho hc sinh THPT. 1.2. Mt s khỏi nim cụng c nghiờn cu ti. 14 1.2.1. Nhõn cỏch 1.2.1.1. Khỏi nim nhõn cỏch: Nhõn cỏch l b mt tõm lý c trng ca mt cỏ nhõn, vi t hp nhng phm cht phự hp vi nhng giỏ tr v chun mc xó hi, c xó hi tha nhn [ 33,Tr29] 1.2.1.2. S phỏt trin ca nhõn cỏch Mi ngi sinh ra trc ht l mt thc th t nhiờn, mt sn phm ca thiờn nhiờn, mt b phn ca v tr. Con ngi b s chi phi ca cỏc qui lut t nhiờn phc tp. Mi ngi li sng trong mt xó hi, l sn phm ca lch s ca xó hi, l sn phm ca nn vn minh. S phỏt trin ca con ngi b chi phi bi nhng qui lut xó hi. Cho nờn khi l mt thnh viờn ca xó hi thỡ con ngi l mt cỏ nhõn, khi l ch th hot ng con ngi tr thnh mt nhõn cỏch. T mt con ngi t nhiờn phỏt trin thnh mt nhõn cỏch, con ngi phi chu hng lot nhng tỏc ng, chi phi ca yu t ch quan v khỏch quan, theo c qui lut t nhiờn, qui lut xó hi v qui lut s phỏt trin con ngi. S phỏt trin ca con ngi l s trng thnh c v th cht v tinh thn. S phỏt trin th cht gn lin vi s phỏt trin v tinh thn, theo s phỏt trin tõm sinh lý la tui, ú l s bin i v s lng, cht lng v s chuyn hoỏ chỳng cho nhau, l bc phỏt trin nhy vt ca tng cỏ nhõn v nng lc v phm cht phự hp vi lch s xó hi v thi i. S phỏt trin ú to nờn nhõn cỏch ca con ngi. 1.2.1.3. Cỏc yu t tỏc ng n s phỏt trin nhõn cỏch - Yu t sinh hc: Di truyn hc ó chng minh, cỏc th h con ngi cú th truyn li cho nhau nhng c im v cu to c th , v cỏc loi hỡnh thn kinh v cỏc chc nng hot ng ca chỳng ... to ra sc sng t nhiờn ca con ngi. Sc sng t nhiờn l tin vt cht cú vai trũ cc k quan trng trong 15 quỏ trỡnh phỏt trin nhõn cỏch. Phi tha nhn, mi con ngi ớt nhiu cú nhng kh nng bm sinh no ú. Nu kh nng ny phự vi mt loi hot ng thỡ nú giỳp con ngi thc hin cụng vic y mt cỏch d dng v cú hiu qu. nhng ngi c bit m cú nhng nng khiu bm sinh biu hin di dng t cht , nu bit phỏt hin v bi dng thỡ h cú th tr thnh nhõn ti cho t nc. nh vy cn ỏnh giỏ ỳng vai trũ ca yu t sinh hc trỏnh nhng sai lm trong nhn thc cng nh trong cỏc hot ng giỏo dc v c bit ú l giỏo dc o c cho hc sinh. - Yu t mụi trng: Bao gm mụi trng t nhiờn v mụi trng vn hoỏ xó hi. Mụi trng t nhiờn l iu kin a lý sinh thỏi. Mụi trng sinh thỏi cú nh hng rt ln n s phỏt trin th cht. V trớ a lý t nhiờn v a lý kinh t tt to iu kin cho cuc sng v hot ng ca con ngi. Gia ỡnh l mụi trng sng kt hp mụi trng t nhiờn v mụi trng vn hoỏ xó hi u tiờn ca a tr. Mc sng, trỡnh hc vn, thúi quen, np sng, mi quan h tỡnh cm ca cỏc thnh viờn, tớnh mu mc ca ngi ln phng phỏp giỏo dc gia ỡnh cú nh hng trc tip n s hỡnh thnh v phỏt trin nhõn cỏch, nh hng ti o c ca a tr. Ngoi ra tp th, nhúm bn bố ... cng cú nh hng rt ln n s phỏt trin nhõn cỏch ca tr em. Trong sinh hot tp th, tr em thng chn lc nhng gỡ phự hp vi s trng, xu hng, nng lc ca mỡnh hot ng. Cỏc nh giỏo dc cn coi tp th va l mụi trng ng thi õy cng chớnh l phng tin giỏo dc, giỏo dc o c cho hc sinh. - Yu t hot ng: Con ngi sng luụn luụn hot ng, hot ng l phng thc tn ti v cng l con ng hỡnh thnh v phỏt trin nhõn cỏch. Thụng qua hot ng con ngi tip thu, phỏt trin kinh nghim tri thc ca loi ngi bin thnh kin thc ca cỏ nhõn. Ni dung, phng thc hot ng, mc ớch v ý thc ca mi cỏ nhõn trong hot ng to nờn nhng nột tớnh cỏch riờng ca tng ngi.Con ngi hot ng nh th no thỡ nhõn cỏch con ngi phỏt trin nh th y. 16