Những giải pháp chủ yếu nhằm phát triển đội ngũ giảng viên tiếng nước ngoài trong tình hình hiện nay ở trường cao đẳng sư phạm Nam Định

Irường và các hình thức giáo dục, khuyến khích, huy động và tạo điều kiện (lổ lổ chức, cá nliân th a m gia phát Iriổn sự nghiệp giáo dục" [ 161. Quán lý giáo dục là sự tác dộng có ý thức của chủ thể quail lý (lốn các dối tượng quản lý nhằm tì''ra hoại động giáo dục dạt tới mục đích (tã định. Quan hệ cơ ban trong quản lý giáo dục ]à quan hệ của người quản lý với nuirời dạy và n g ư ờ i h ọ c t r o n g c á c liCf.1t đ ộ n g g iá o d ụ c . "Quản lý giáo duc theo nghĩa tổng quan là hoạt dộng điều hờn lì, phôi hợp các lực lượm’ x ã hội ì, hằm dẩy mạnh công tác đào tạo các the hệ tre đáp ứm> yên cầu phát triển x ã hội ngày một cao" [24] Như vậy, khái niệm quản lý giáo dục hiện nay ở nước ta được mớ rộng không chỉ dơn thuần là các hoạt dộng quản lý trong ngành giáo dục - dào tạo mà còn là các hoạt động phối hợp của toàn xã hội nhầm phái iriển giáo dục đào lạo (lê thực hiện lời Bác Hồ: "Giáo dục lờ sự nghiệp của quần chím ù'', ỉ .Ị .1.3. Q uản lý nguồn nhân lực: a. Khái niệm: - Theo lác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc: "Quản /v nguồn nltân lực là chức năng quản lý giúp cho người quản lý tuyển mộ, lựa chọn, lniân luyện và phứt fricn các thành viên rủa tổ chức" | 24|. b. Quá trình quản lý nguồn nhân lực hao gồm các hoại động như: Ko hoạch hoá nguồn nhân lực, tuyển mộ, lựa chọn, đào tạo và phát (rien, (lịnh hướng, thẩm định kết qu i hoại động, đề bạt hoặc thuyên chuyển, giáng cấp và sa thái. Trong đó, dào tạo va phát triển là vẩn đề CỐ lõi. I c. Đối với ngành Oiáo dục - Đào tạo thì quản lý nguồn nhân [ực chính là quản lý đội ngũ giáo viên, cán bộ, công nhân viên của ngành, trong dó cốt lỏi là lực lượng giảng viên, g ị.''lo vicn. Việc đào tạo, bồi dưỡng năng lực, trình độ ciìng như phẩm chất của đội ngũ giáo viên đổ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, lìùng cao CỈKÌÌ lượng giáo dục là khâu trọng lâm trong quá trình quán !ý nguồn nhân lực giáo dục. 7 L I . 2. K h á i n iệm giáo viên, đội ngũ giáo viên, đội ngã giáo viên TN N . / . / .2.1. K hái niệm ịịiáo viên, giáo viên tiẻhíỊ nước ngoài. a. Khái Iiiệm giáo vicn. - Tại Hội nghị Thế giới về giáo dục đại học trong Thế kỷ 21 "Giáo v iê n là rường cột của đại. it ọc" [4], một lần nữa, vai trò, vị trí của người giảng viên được khẳng định . - Cô Thú tướng Phạm Văn Đồng, nhà giáo lão thành của nền giáo dục Việt Nam, đã nói: "Nghề dạy học là nghề cao quý nhất trong những nghề cao quý, sáng tạo nhất Irong những nghề sáng tạo. Vì nó sáng tạo ra những con người sáng tạo ra của cải vật chất cho xã hội". - Theo quan điểm của một số nhà giáo dục thì người giáo viên dược nhìn nhạn.'' “Tâm điểm của hệ thống giáo dục ” [25]. Trong bài viết "Vài nét vê mô hình người giáo 17í5 /;"của Nguyền Thanh Hoàn dăng trên tạp chí giáo dục số 48 tháng 1/ 2003 thì, "Giáo viên là những ngtíởi dược dào tạo bài bản, chính quy vé su'' phạm và làm việc trong những tổ chức hành chính có thử bậc”. Như vậy, giáo viên là người làm nghề dạy học, ngifr)7 "sáng tạo ra những người sáng lạo". Bởi vậy, ông cha ta từ ngàn đời xưa đã có câu "KhỏHịị thây (lố m ày làm n ê n " và chúng ta hiộn nay hay nói giáo viên là "nhữnx kỹ sư tâm hồn" người được thường xuyên tiếp xúc với "những tâm hồn" để tác động về mặl lình cảm, ý chí, hành dộng lên những đối tượng như "con người" mà phần chính yếu là "cái tâm /ý", "tinh th in " , " Vnqhĩa” của con người. [23] - Theo các tác giả nước ngoài: Elbert Hulbard thì "Giáo viên là người c!ã từng khiến cho hai ý tưửng cùng phát triển ở nơi mà Irước đó chỉ có một ý urởtig phát triển" (The teachcr is one who made two ideas grow where only one grew before). Tlieo tác giả, ''ĩgười giáo viên đã chia sẻ ý tưởng của mình dã có cho người học và tạo cho người học cùng có ý tưởng đó và sáng tạo hem. - Theo tác giả Philip Jackson: "Người giáo viên là người 1(1 quyết dinh có hiểu biết, hiểu được học sinh và có khả nàng cấu trúc lại dược nội dung 8 dạy đê giúp học sinh có th ể tiếp fhu (lược nội (lung dó; đồng thời tronẹ khi (lạy, bi et khi nào phải dạy cái gì". Luật giáo dục nước Cộng lioà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (tháng 12/ 1998) ncu rõ khái niệm "nhà giáo" lại Điều 61 : " Nhà giáo là người làm nhiệm vụ giang d ạ y , g iá o d ụ c t r o n g n h à t r ư ờ n g h o ặ c c á c CƯ s ở g iá o d ụ c k h á c . Nhà giáo phải có những tiêu chuẩn sau đây: + Phẩm chất, (lạo đức tư tưởng tốt. 4- Đạt trình độ chuẩn được đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ. + Đủ sức khoe theo yêu cầu nghe nghiệp. 4- Lý lịch ban Ihân rõ ràng. Nhà giáo dạy ở cơ sỏ giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo đục nghề nghiệp gọi là giáo vicn, ờ cơ sở giáo dục đại học và sail dại học gọi là giảng viên " [16].'' Trong các khái niệm nêu ở trên với nghĩa rộng hay nghĩa hẹp nhưng tiều khái quát lên ban chai của một nhà giáo. Đó là người được dào tạo qua các í rường sư phạm hoặc các cơ sở giáo dục khác làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà tnrờng hoặc cơ sở giáo dục khác tlể thực hiện nhiệm vụ truyển thụ kiến Ihức, hình (hành kỹ năng, kỹ xảo và đặc biệl hơn nữa là "Dạy cho học sinh, sinh viên cách học và cách (lưa ra sáng kiến trong côììịị việc" 14 Ị eiing với xAy đựng nhAn cách cho họ nhằm (tạt (tược mục liêu giáo dục là "Đào lạo con người Việt Naiỉi plìát triển toàn diện, cổ đạo đức, có tri thức, sức lilioẻ, thẩm m ỹ và nạìĩề Iiạhiệp. ti ling thành vói lý tif(hiị> độc lập (lân tộc và clìiì nghĩa \ã hội | I 2| . b. Khái niệm giáo viên T N N: - Giáo viên TNN ỉà người giảng dạy liếng nước ngoài llieo một chuyên ngành đào tạo ở một nhà trường hay mội cơ sở giáo dục đào lạo nào (16, dã dược dào lạo cơ ban tại các khoa, trường ĐI ISP ngoại ngữ trong hoặc ngoài nước. Ngoài nhữ ng ho.°ì (lộng giáo dục chung như những giang viên các môn khoa học khác, giáo viên TNN còn có một chức trách kim biệt. Đó là giang (lạy một ngôn ngữ nước ngoài thông qua rèn luyện dồng thời 4 kỹ năng: nghe - nói - 9 đọc - viết mà chưa được hình thành ở người học. Do đó, sự cần cù, nhãn nại vìi lòng nhiệt (hành rất cdn thiết đối với người giáo viôn liếng nước ngoai dể họ có thể giảng dạy một cách hiệu quả một thứ tiếng nước ngoài nào đó. Hơn the nữa, người giáo viên liếng nước ngoài còn có một thế mạnh trong giáo dục dào tạo là ■'' chỗ, họ có khá năng vận dụng những nét văn hoá, văn minlì của một dân tộc ỏ khác để kết hựp cùng với những nét văn minh của Việt Nam trong việc hình thành nhân cách cho học sinh một cách phong phú, đa dạng và thuận lợi hưn. Đứng Irước yêu cầu của đất nước trong công cuộc CNH - HĐH, trình (lộ cũng nhir khả năng sư phạm của người giáo viên TNN không còn là "truyền Ihụ kiến thức đơn thuần hằng lời (giảng giải) mà phải "biết xây dựng những tình huống dạy học để học sinh lự tìm đến kiến thức qua các cơ hội và tình huống giao tiếp ... Như vậy, công viộc của người giáo viên tiếng nước ngoài ngày nay không hề dơn giản, bởi vì ngoài những khả năng nói trên, người giáo viên phai có kha nâng lổ chức một cách hợp lý hoạt dộng của hục sinh, hướng dãn, uốn nắn. giải mã các sai him của họ - " [8 ]. Giảng viên tiếng nước ngoài trường CĐSP Nam Định vừa mang khái niệm giáo viên tiếng nước ngoài nói chung vừa mang khái niệm giíing viên liếng n ư ớ c n g o à i c a o ( lẳ n g SƯ p h ạ m n ó i r iê n g . N g ư ờ i g iả n g v iê n t iế n g n ư ớ c n g o à i CHO dáng sư phạm là người làm nhiệm vụ giảng dạy và bồi dưỡng liếng nước ngoài tronu các nhà (rường cao đẳng sư phạm hoặc các Irường không phái là Irường SƯ phạm. Họ là những người vừa có kiến thức chuyên môn về một thứ tiếng nước ngoài vừa có kiến thức về nghiệp vụ sư phạm. Bởi lẽ, song song với việc giang dạy liếng nước ngoài theo từng phân môn của ngôn ngữ, họ còn phải giang dạy nghiệp vụ sư phạm (phương pháp dạy tiếng nước ngoài) hoặc rèn luyện "nghiệp VII sư phạm thường xuyén" hàng tuần cho sinh viên theo kế hoạch đã định của kỳ học, năm học ... là những người sau khi lốl nghiệp CĐSP sẽ ra trường làm nhiệm vụ giang dạy tiếng Anh cho học sinh phổ thông cơ sử và là những người góp p h ầ n p h á t t r iể n m ô n liế n g n ư ớ c n g o à i t r o n g s ự n g h iệ p g iá o d ụ c ( là o lạ o c ủ a t ỉn h Nam Định. 10 ì .1.2.2. Klìái niệm đội ngũ, dội ngũ giáo viên, đội ngũ giáo vieil ''Ị''NN: a. K h á i n iệ m đ ộ i n g ũ : - Từ điển Tiếng Việt có ghi: " Đội ngũ là khối dông người cùng chức năng nghé nghiệp dược tập hợp và tổ chức Ihành một lực lượng ” f2 0 Ị. - Theo tác gia Đặng Quốc Bảo thì "Đội ngũ (Staff) là một tập Ihể người g ắ n k ế t v ớ i n h a u c ù n g c h u n g l ý t ư ở n g , m ụ c đ íc h , r à n g b u ộ c v ớ i n h a u v ề v ậ t c h ấ u linh thần và hoạt động ỉhco một nguyên tắc " [22]. - Ớ nước ngoài, từ điển Webster viết: "Đội ngũ là m ột nhóm người công nhân hoặc ìỉiỊiỉời làm rông ăn lương. V í dụ như dội I1ÍỊŨ giáo viên, (lội lìgũ nhà báo " (Staff is a specific group of workers or employees; such as teaching stall, newspaper staff" [50]. Các khái niệm về dội ngũ tuy cổ những cách diễn đạt khác nhau, nhưng đều nói lên một điều chung là: Đội ngũ là một nhóm người đưực tồ chức và lập hợp thành một lực lượng để thực hiện một hay nhiều clìức năng, có thể cùng nghề nghiệp hoặc khác nhau về công việc nhưng cùng chung một mục đích nhất định và cùng hướng tới mục đích đó. b. Khái niệm đội ngũ giáo viên: Đội ngũ giáo viên là mội lập thể người có cùng chung một mục (lích, (ló là d ạ t c h A Ì lư ợ n g v à h iệ u q u ả g iá o d ụ c c a o tr ô n m ộ t c ơ s ở v ậ t e lic it, I r a n g ll i i ố t b ị hiện đại, đẩy đủ phục vu cho nhiệm vụ giảng dạy và giáo dục của dội ngũ giáo viên đó. - Đội ngũ giáo viền trong Ngành Giáo dục là một tập thể người mà lập the người đó hao gồm cán bộ quản lý, công nhân viên, và đặc biệt là dội ngũ giáo vicn và đội ngũ cán bộ giáo dục. Nỉnr vậy, chung quy lại, chúng la có thể có một định nghía về (lội ngũ giáo viên như sau: Đội ngũ giáo viên là một tập hợp những giáo viên dược tổ chức thành một lực lượng có cùng chung nhiệm vụ là lliực hiện các mục liêu giáo dục đã dặt ra cho tập hợp người đó. Ví dụ: Đội ngũ giáo viên THCS, dội ngũ giảng viên dại học ... c. Khái niệm đội ngũ giang viên TNN: Đội ngũ giảng viên tiếng nước ngoài trường CĐSP Nam Định được cụ thể hon từ khái niệm trên, là một tập thể giáo viên có cùng chức năng, nhiệm vụ dược tập hợp và tổ chức thành một lực lượng để giảng dạy tiếng nước ngoài để d à o lạ o d ộ i n g ũ g iá o v ic n l iế n g n ư ớ c n g o à i d ạ y ở b ậ c T H C S v à g iả n g d a ỵ tiế n g nước ngoài cho sinh viên khối không chuyên (các sinh viên khoa khác), hình thành ớ các giáo sinh CĐSP Nam Định phẩm chất, đạo đức, chuyên môn nghiệp vụ cần thiếl - hành [rang vào dời cho thế hệ trẻ của tỉnh nhà. ỉ .1.3. Q uắn lý đội ngũ giáo viền: Trong Tư tưởng của Người, Hồ Chí Minh đã nói về quản lý cán hộ "Phái hiểu biết cán bộ về công tác, về sinh hoạt, về cách nói, cách làm việc có đúng Iilur nói và viết không? Đối xử với mọi người như thế nào ? Ưu khuyết điểm (ừ trước đến nay như thế nào ?". Quán lý đội ngũ giáo viên là quản lý về mặt xã hội đối với giáo viên. Những tác dộng của xã hội cũng như của quản lý đối với đội ngũ giáo viên đều hướng đội ngũ giáo vieil phục vụ cho lợi ích chung của nhà trường, của xã hội ( r o n g ( ló c ó l ợ i íc h r iê n g c ủ a lừ n g g iá o v iê n . - Quản lý dội ngũ giáo viên trước hết là chăm lo đến các nhu cầu của giáo viên (Theo Maslow, có 5 nhu cầu của con người nhu cẩu sinh học (nhu cáu tổn t ạ i) , n h u c ẩ u a n to à n , n h u c ẩ u đ ư ợ c g ia o lư u , n h u c ầ u đ ư ợ c k h ẳ n g đ ịn h , n h u CÀU lự thổ hiện, nhu C U sáng tạo). À - Quản lý đội ngũ giáo viên là tạo và giúp cho giáo viên xác định được vai tr ò c ủ a m ì n h t r o n g x ã h ộ i, t r o n g tậ p th ể n h à t r ư ờ n g h a y c ơ s ở g iá o d ụ c đ à o tạ o đ c c ó h à n h đ ộ n g h iệ u q u ả t r o n g c ô n g lá c , d ồ n g t h ờ i k ị p t h ờ i k iể m tr a , đ á n h g iá v iệ c t h ự c h iệ n v a i t r ò c ủ a h ọ , t h ự c h iệ n c ô n g b ằ n g t r o n g m ọ i l ĩ n h v ự c h o ạ t d ộ n g . - Quản lý giáo vicn là bồi dưỡng nâng cao năng lực nhận thức, lựa chọn và m ở r ộ n g c ơ h ộ i lự a c h ọ n c h o h ọ v à c u ố i c ù n g là g ia o liế p c ó v ă n h o á v ớ i g iá o viên. Hay nói một cáclỉ cụ thể hơn: Quản lý giáo viên là giúp cho người giáo vicn thành cổng trong các mặt sau: + Nâng cao I inh độ chuyên môn (trí tuệ, trí lực) 12