Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp tại trường Trung học phổ thông Hồng Bàng thành phố Hải Phòng

nhng hot ng cỏ nhõn v thc hin nhng chc nng chung phỏt sinh t s vn ng ca ton b c th sn xut khỏc vi s vn ng ca nhng khớ quan c lp ca nú. Mt ngi c tu v cm t mỡnh iu khin ly mỡnh, cũn mt dn nhc thỡ cn phi cú nhc trng"[8]. Hai ụng cũn xỏc nh mc ớch ca nn giỏo dc XHCN l to ra: "con ngi phỏt trin ton din"[8]. Sau chin tranh th gii ln th hai, cỏc nh giỏo dc cỏc nc Tõy u v M ó i tỡm phng phỏp dy hc mi trờn c s cỏch tip cn "ly ngi hc lm nhõn vt trung tõm". Khi ngun t mong mun gii phỏp nng lc sỏng to cho ngi hc do Dewey xng: "Hc sinh l mt tri, xung quanh nú quy t mi phng tin giỏo dc"[10]. Mt lot cỏc phng phỏp dy hc theo t tng "Hc sinh l nhõn vt trung tõm" c a vo th nghim nh "phng phỏp tớch cc" "phng phỏp hp tỏc" Vo nhng nm 60 - 70, t nc Liờn Xụ ang trờn con ng xõy dng XHCN, vic giỏo dc con ngi phỏt trin ton din c ng cng sn v Nh nc quan tõm. Cỏc nghiờn cu v lý lun giỏo dc núi chung v HGDNGLL núi riờng c y mnh. Trong cun sỏch " T chc v lónh o cụng tỏc giỏo dc trng ph thụng", tỏc gi I.X. Marienco ó trỡnh by s thng nht ca cụng tỏc giỏo dc trong v ngoi gi hc, ni dung v cỏc hỡnh thc t chc HGDNGLL, v trớ ca ngi Hiu trng trong vic lónh o hot ng giỏo dc v cỏc t chc i thiu niờn v on thanh niờn. 1.1.2. Cỏc nghiờn cu trong nc HGDNGLL l vn mi ó c mt s tỏc gi trong nc nghiờn cu. Cỏc tỏc gi nghiờn cu ó cp n nhng khớa cnh khỏc nhau ca hot ng giỏo dc ngoi gi lờn lp. Cỏc nghiờn cu ú tp trung ch yu vo i tng hc sinh phm vi Thnh ph hoc qun, huyn nh: Hong Th Minh Hng vi nghiờn cu Cỏc bin phỏp qun lý hot ng giỏo dc ngoi gi lờn lp ca Hiu trng trng tiu hc qun Hng Bng- Hi Phũng ó khng nh HGDNGLL thc s l mt ũi hi tt yu ca quỏ trỡnh giỏo dc v khụng cú gỡ thay th c. Nghiờn cu ó ch ra mt 6 s bin phỏp nh: Nõng cao nhn thc v bi dng k nng hng dn, t chc HGDNGLL cho i ng cỏn b giỏo viờn trong nh trng. Qun lý vic xõy dng k hoch HGDNGLL ca tng ph trỏch i v GVCN. Qun lý hỡnh thc v cỏch thc t chc HGDNGLL cho HS tiu hc. Qun lý vic phi hp cỏc lc lng giỏo dc trong vic t chc HGDNGLL. Qun lý tt c s vt cht v cỏc iu kin thc hin HGDNGLL.Tng cng cụng tỏc thi ua khen thng, trao i kinh nghim gia cỏc trng tiu hc [18]. T Th Bớch Ngc vi nghiờn cu Mt s bin phỏp qun lý hot ng giỏo dc ngoi gi lờn lp ca Hiu trng trng tiu hc qun Cu Giy thnh ph H Ni ó khng nh qun lý tt HGDNGLL s to mụi trng thng nht gia quỏ trỡnh dy hc v quỏ trỡnh giỏo dc tim nng hc sinh cú c hi bc l nhm phỏt trin phm cht v nng lc ca cỏc em. Nghiờn cu ó ra mt s bin phỏp nh : Thnh lp hoc cng c Ban ch o hot ng giỏo dc ngoi gi lờn lp, t chc sinh hot chuyờn nõng cao nhn thc cho cỏn b giỏo viờn, ph huynh hc sinh v v trớ, vai trũ, tỏc dng ca hot ng giỏo dc ngoi gi lờn lp trong vic giỏo dc ton din hc sinh, xõy dng k hoch v t chc thc hin theo k hoch HGDNGLL, ch o i ng giỏo viờn thc hin chng trỡnh HGDNGLL, tng cng c s vt cht v cỏc iu kin thc hin HGDNGLL, kim tra ỏnh giỏ kt qu HGDNGLL, phi hp v huy ng cỏc lc lng giỏo dc tham gia vo quỏ trỡnh t chc HGDNGLL, i mi cụng tỏc thi ua khen thng HGDNGLL [27]. Lõm Th M Phng vi nghiờn cu Mt s bin phỏp qun lý hot ng giỏo dc ngoi gi lờn lp ca Hiu trng cỏc trng trung hc s s Thnh ph Hi Dng ó tp trung nghiờn cu c s lớ lun v qun lý HGDNGLL trng THCS. ỏnh giỏ thc trng qun lý HGDNGLL trng THCS ca Thnh ph Hi Dng. xut mt s bin phỏp qun lý HGDNGLL ca hiu trng trng THCS Thnh ph Hi Dng [28]. 7 Nguyn Nh í vi nghiờn cu "Mt s bin phỏp qun lý hot ng giỏo dc ngoi gi lờn lp ca Hiu trng cỏc trng THPT huyn Phỳ Xuyờn tnh H Tõy trong giai on hin nay" ó khng nh hot ng giỏo dc ngoi gi lờn lp vi ni dung, hỡnh thc a dng, phong phỳ s l phng thc thc hin nguyờn lý giỏo dc ca ng "hc i ụi vi hnh". Nghiờn cu ó ch ra c mt s bin phỏp nh: thnh lp Ban ch o, k hoch hoỏ hot ng giỏo dc ngoi gi lờn lp, nõng cao nhn thc ca i ng giỏo viờn v hot ng giỏo dc ngoi gi lờn lp, quy nh tiờu chun thi ua i vi vic tham gia t chc hot ng ca giỏo viờn, ch o t chuyờn mụn, khi ch nhim tham gia t chc hot ng giỏo dc ngoi gi lờn lp ,... s gúp phn lm cho cụng tỏc qun lý ch o hot ng giỏo dc ngoi gi lờn lp ca Hiu trng c hon thin hn, gúp phn vo vic giỏo dc hc sinh THPT huyn Phỳ Xuyờn ỏp ng cỏc yờu cu trong giai on mi [33]. Vn Li vi nghiờn cu "Mt s bin phỏp qun lý hot ng giỏo dc ngoi gi lờn lp cỏc trng ph thụng Hermann Gmeiner " ó khng nh hot ng giỏo dc ngoi gi lờn lp cú v trớ v ý ngha c bit quan trng trong vic hỡnh thnh v phỏt trin phm cht, nng lc cho HS ng thi ó ch ra c cỏc bin phỏp qun lý nh : nõng cao nhn thc cho cỏn b, giỏo viờn v c im ca trng ph thụng Hermann Gmeiner; xõy dng i ng qun lý v t chc hot ng giỏo dc ngoi gi lờn lp gii v chuyờn mụn, cú tinh thn trỏch nhim cao; nõng cao ý thc trỏch nhim ca i ng cỏn s lp, ton th HS v vic tham gia cỏc hot ng giỏo dc ngoi gi lờn lp,... s gúp phn tớch cc nõng cao hiu qu hot ng giỏo dc ngoi gi lờn lp núi riờng v hiu qu giỏo dc núi chung cỏc trng ph thụng Hermann Gmeiner [26]. Lờ Vn Long vi nghiờn cu Mt s gii phỏp ch o ca S giỏo dc v o to v hot ng giỏo dc ngoi gi lờn lp i vi cỏc trng THPT ó xỏc nh c s lý lun ca vic qun lý i vi HGDNGLL trng THPT. ỏnh giỏ thc trng trong cụng tỏc qun lý v HGDNGLL 8 cỏc trng THPT ca thnh ph Hi Phũng. xut mt s gii phỏp ch o ca S Giỏo dc v o to i vi HGDNGLL ca bc THPT [25]. ó cú khụng ớt cỏc lun vn nghiờn cu v HGDNGLL nhng v hot ng qun lý i vi cỏc HGDNGLL mt trng THPT thỡ ớt c cp, cng nh cha cú cụng trỡnh no nghiờn cu v vn ny ti trng THPT Hng Bng thnh ph Hi Phũng. 1.2. Mt s khỏi nim cụng c 1.2.1. Khỏi nim qun lý Qun lý hỡnh thnh cựng vi s xut hin ca loi ngi. Xó hi phỏt trin qua nhng phng thc sn xut khỏc nhau thỡ trỡnh t chc iu hnh cng khỏc nhau theo chiu hng cng c nõng lờn. Mun phỏt trin thỡ phi da vo nhiu yu t, trong ú cú ba yu t c bn ú l: Tri thc, sc lao ng v trỡnh qun lý. Qun lý l mt hin tng cú thuc tớnh lch s, nú l ni ti ca quỏ trỡnh lao ng. Qun lý l mt hin tng xó hi xut hin rt sm. Bt c lao ng no ca xó hi hay cng ng mt quy mụ tng i ln u cn mt chng mc nht nh ca hot ng qun lý. Qun lý l xỏc lp s tng hp gia cụng vic cỏ th nhm hon thnh chc nng chung, xut hin trong s vn ng ca ton b c ch sn xut khỏc vi s vn ng i vi cỏc b phn riờng l ca nú. Bn cht ca qun lý l hot ng lao ng iu khin lao ng - mt hot ng tt yu vụ cựng quan trng trong quỏ trỡnh phỏt trin ca xó hi loi ngi. Nú bt ngun t lao ng v cú ý ngha lch s, vnh hng vi t cỏch l mt loi lao ng iu khin mi hot ng xó hi v kinh t, chớnh tr, vn hoỏ, giỏo dc Cỏc loi hỡnh lao ng ngy cng phong phỳ, phc tp thỡ hot ng qun lý ngy cng cú vai trũ quan trng v nhng chc nng c bit bi l: Do lao ng m sinh ra qun lý - Qun lý l ni ti ca lao ng. 9 Trong quỏ trỡnh phỏt trin ca lý lun qun lý, cú nhiu cỏch nh ngha khỏc nhau v khỏi nim qun lý do cỏc nh nghiờn cu lý lun cng nh thc hnh a ra. - Frederick Winslow Taylor (1856 - 1915), ngi sỏng lp thuyt qun lý khoa hc ó nh ngha: " Qun lý l bit c chớnh xỏc iu bn mun ngi khỏc lm, ngi sau ú hiu rng h ó hon thnh cụng vic mt cỏch tt nht v r nht"[10]. - Henry Fayol (1845 - 1925), cha ca thuyt qun lý hnh chớnh cho rng: " Qun lý hnh chớnh l d oỏn v lp k hoch, t chc iu khin, phi hp v kim tra"[10]. Trong nh ngha ny, ụng ó nờu 5 chc nng c bn ca qun lý: + Chc nng k hoch hoỏ. + Chc nng t chc. + Chc nng ra lnh ( ch huy). + Chc nng phi hp. + Chc nng kim tra. - Harold Koontz, ngi c coi l cha ca lý lun qun lý hin i, ó vit: " Qun lý l mt hot ng thit yu; nú m bo phi hp nhng n lc cỏ nhõn nhm t c cỏc mc ớch ca nhúm vi thi gian, tin bc, vt cht v s bt món cỏ nhõn ớt nht" [10]. - Theo Nguyn Vn Lờ: "Qun lý l mt h thng tỏc ng khoa hc ngh thut vo tng thnh t ca h thng bng phng phỏp thớch hp nhm t c cỏc mc tiờu ra ca h thng v cho tng thnh t ca h thng"[24]. - ng V Hot v H Th Ng cho rng: "Qun lý l mt quỏ trỡnh nh hng, quỏ trỡnh cú mc tiờu. Qun lý mt h thng l mt quỏ trỡnh tỏc ng n h thng nhm t c nhng mc tiờu nht nh. Nhng mc tiờu ny c trng cho trng thỏi mi ca h thng m ngi qun lý mong mun"[19]. 10 1.2.2. Khỏi nim qun lý giỏo dc tn ti v phỏt trin, con ngi phi tri qua quỏ trỡnh lao ng, trong quỏ trỡnh ú con ngi nhn thc th gii xung quanh, dn dn tớch lu c kinh nghim, t ú ny sinh nhu cu truyn t nhng hiu bit y cho nhau. ú chớnh l ngun gc phỏt sinh ca hin tng giỏo dc. Qun lý giỏo dc l qun lý lnh vc xó hi. Lnh vc ny ngy cng thõm nhp vo mi mt ca i sng; giỏo dc ng ngha vi s phỏt trin. Nú l cỏi hin hu vụ hỡnh trong mi sn phm vt cht v tinh thn. Qun lý giỏo dc l in hỡnh nht vỡ õy l qun lý con ngi, qun lý s hỡnh thnh v phỏt trin nhõn cỏch. S hỡnh thnh v phỏt trin nhõn cỏch l cỏi gc cú dõn trớ, nhõn lc v nhõn ti. Qun lý giỏo dc trờn c s qun lý nh trng l mt phng hng ci tin qun lý giỏo dc theo nguyờn tc tng cng phõn cp qun lý nh trng nhm phỏt huy ti a nng lc, trỏch nhim v quyn hn ca cỏc ch th qun lý trc tip thc hin mc tiờu giỏo dc, o to m xó hi ang yờu cu. Nh vy, qun lý giỏo dc chớnh l quỏ trỡnh tỏc ng cú nh hng ca nh qun lớ giỏo dc trong vic vn hnh nguyờn lý, phng phỏp chung nht ca k hoch nhm t c nhng mc tiờu ra. Nhng tỏc ng ú thc cht l nhng tỏc ng khoa hc n nh trng, lm cho nh trng t chc mt cỏch khoa hc, cú k hoch quỏ trỡnh dy v hc theo mc tiờu o to. Qun lý giỏo dc l hot ng cú ý thc ca con ngi nhm theo ui nhng mc ớch ca mỡnh. Ging nh khỏi nim qun lý ó trỡnh by trờn, khỏi nim qun lý giỏo dc cng cú nhiu quan nim khỏc nhau. Khỏi nim "Qun lý giỏo dc" c hiu theo ngha rng v ngha hp trờn c s xem xột phm vi hot ng ca t "Giỏo dc". "Qun lý giỏo dc c hiu theo ngha rng nht khi "Giỏo dc" c coi l hot ng din ra ngoi xó hi. Cũn khi "Giỏo dc" c din ra trong ngnh giỏo dc (t B giỏo dc - o to n c s trng hc hay cỏc trung tõm k thut tng hp hng nghip ) thỡ "Qun lý giỏo dc" c hiu theo ngha hp l qun lý mt 11