Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý Trung tâm giáo dục thường xuyên tại Thành phố Hải Phòng

7. Phng phỏp nghiờn cu Cỏc nhúm phng phỏp s dng trong quỏ trỡnh nghiờn cu ti: - Nhúm phng phỏp nghiờn cu lý lun: Nghiờn cu Lut Giỏo dc, cỏc vn kin ca ng, Nh nc, B Giỏo dc v o to; nghiờn cu v tham kho sỏch, ti liu v bỏo cỏo khoa hc trong v ngoi nc cú liờn quan n vn nghiờn cu. - Nhúm phng phỏp nghiờn cu thc tin: Phng phỏp iu tra xó hi hc, ly ý kin; trao i kinh nghim, ly ý kin chuyờn gia; phõn tớch tng hp, ỏnh giỏ, bỡnh lun v tng kt kinh nghim. - Nhúm phng phỏp dựng cỏc thut toỏn, thng kờ. 8. Cu trỳc lun vn Ngoi phn m u, kt lun, khuyn ngh, mc lc v ti liu tham kho, ni dung lun vn c trỡnh by trong 3 chng. Chng 1: C s lý lun phỏt trin i ng cỏn b qun lý Trung tõm GDTX. Chng 2: Thc trng phỏt trin i ng cỏn b qun lý Trung tõm GDTX ti thnh ph Hi Phũng. Chng 3: Bin phỏp phỏt trin i ng cỏn b qun lý Trung tõm GDTX ti thnh ph Hi Phũng. 4 Chng 1: C S Lí LUN PHT TRIN I NG CN B QUN Lí TRUNG TM GIO DC THNG XUYấN 1.1. Tng quan nghiờn cu vn Giỏo dc l mt lnh vc m bt k thi i no, quc gia no cng dnh c nhiu s quan tõm ca ton xó hi. Ngy nay, tt c cỏc nc trờn th gii u nhn thc c tm quan trng c bit ca giỏo dc i vi s phỏt trin ca quc gia nờn giỏo dc c t v trớ trung tõm trong cỏc chin lc phỏt trin t nc. phỏt trin giỏo dc cn nhiu yu t, trong ú yu t quan trng l i ng cỏn b qun lý. Vn phỏt trin i ng cỏn b qun lý giỏo dc l mt vn quan trng, thu hỳt s nghip nghiờn cu ca nhiu c quan v nh khoa hc. ó cú rt nhiu cụng trỡnh nghiờn cu v cú nhng thnh tu quan trng v vn ny. Vi gúc lý lun qun lý giỏo dc, cỏc nh khoa hc Vit Nam ó tip cn qun lý trng hc ch yu da trờn nn tng lý lun giỏo dc hc. Phn ln cỏc cun giỏo dc hc ca cỏc tỏc gi Vit Nam cú cp ti cht lng v phng thc nõng cao cht lng cỏn b qun lý trng hc thụng qua vic phõn tớch thnh t lc lng giỏo dc, c th nh cun Phng phỏp lun khoa hc giỏo dc ca Phm Minh Hc - Tng ch biờn - 1981 - Vin Khoa hc giỏo dc n hnh; Quỏ trỡnh s phm - Bn cht, cu trỳc v tớnh quy lut ca tỏc gi H Th Ng; Giỏo dc hc i cng ca cỏc tỏc gi Sinh Huy v Nguyn Vn Lờ; Tuyn tp Giỏo dc hc - Mt s vn lý lun thc tin ca tỏc gi H Th Ng; Kim nh cht lng giỏo dc i hc ca tỏc gi Nguyn c Chớnh (ch biờn); cỏc cụng trỡnh nh: i cng v qun lý, Qun lý i ng ca cỏc tỏc gi Nguyn Quc Chớ v Nguyn Th M Lc. Mt s lun vn Thc s Qun lý giỏo dc cng ó nghiờn cu v vn phỏt trin i ng CBQL giỏo dc nh ti: Cỏc gii phỏp qun lý ca Phũng Giỏo dc nhm nõng cao cht lng i ng cỏn b qun lý trng tiu hc ca tỏc gi Nguyn Vn Ton, nm 2006; ti: Phỏt trin i ng cỏn b qun lý 5  cỏc trng trung hc c s ca huyn M Lc tnh Nam nh trong giai on hin nay ca tỏc gi Nguyn Th Phng Lan, nm 2008; ti : Qun lý phỏt trin i ng giỏm c trung tõm Giỏo dc thng xuyờn cp huyn tnh Vnh Phỳc ca tỏc gi Nguyn Quý Trng, nm 2009; ti : Phỏt trin i ng cỏn b qun lý trng trung hc ph thụng trờn a bn tnh Nam nh trong giai on hin nay ca tỏc gi Nguyn Quý Cao, nm 2010; ti : Phỏt trin i ng cỏn b qun lý trng tiu hc huyn Trc Ninh, tnh Nam nh trong giai on hin nay ca tỏc gi Trn Hi Bng, nm 2010. Tuy nhiờn, cha cú cụng trỡnh no nghiờn cu mt cỏch h thng v phỏt trin i ng cỏn b qun lý (bao gm Giỏm c v Phú giỏm c) Trung tõm GDTX trờn a bn c nc núi chung v ti thnh ph Hi Phũng núi riờng. ú l ni dung chớnh m ti tip tc nghiờn cu v phỏt trin. 1.2. Cỏc khỏi nim c bn ca ti 1.2.1. Qun lý, qun lý giỏo dc, qun lý nh trng 1.2.1.1. Qun lý Khỏi nim qun lý ó hỡnh thnh rt lõu v ngay t khi xó hi loi ngi xut hin thỡ nhu cu qun lý cng c hỡnh thnh. Mi hot ng ca xó hi khụng th thiu qun lý. Qun lý va l khoa hc, va l ngh thut trong vic iu khin mt h thng xó hi c tm v mụ v vi mụ; vỡ th trỡnh t chc, iu hnh cng c nõng lờn v phỏt trin. Cú nhiu nh ngha khỏc nhau v khoa hc qun lý tu theo cỏc quan im tip cn khỏc nhau. Thut ng qun lý (t Hỏn Vit) th hin bn cht ca hot ng ny trong thc tin. Nú gm hai mt tớch hp vo nhau, quỏ trỡnh qun gm s coi súc, gi gỡn, duy trỡ trng thỏi n nh; quỏ trỡnh lý gm sa sang sp xp, a h vo th phỏt trin. Theo tỏc gi W.F.Taylor (1856 1915), Qun lý l ngh thut bit rừ rng chớnh xỏc cỏi gỡ cn lm v lm cỏi ú th no bng phng phỏp tt nht v r nht [19, tr.68]. 6 Theo Henry Fayon (1841 1925), Qun lý l quỏ trỡnh t n mc tiờu ca t chc bng cỏch vn dng cỏc hot ng: k hoch hoỏ, t chc, ch o (lónh o) v kim tra. Tỏc gi cũn khng nh Khi con ngi lao ng hp tỏc thỡ iu ti quan trng l h cn phi xỏc nh rừ cụng vic m h phi hon thnh v cỏc nhim v ca mi cỏ nhõn phi lm l mt li dt nờn mc tiờu ca t chc. Theo H. Koontz, Qun lý l hot ng m bo phi hp nhng n lc cỏ nhõn nhm t c mc ớch ca t chc trong mt mụi trng v i vi nhng iu kin ngun lc c th [28, tr.2]. Theo Mary Parker Pollett, Qun lý l ngh thut hon thnh cụng vic thụng qua ngi khỏc. Theo t in Bỏch khoa v Giỏo dc hc, khỏi nim qun lý nh nc v giỏo dc c gii ngha l vic Thc hin cụng quyn qun lý cỏc hot ng giỏo dc trong phm vi ton xó hi. Cỏc tỏc gi Nguyn Quc Chớ v Nguyn Th M Lc a ra nh ngha kinh in nht v qun lý l: Quỏ trỡnh tỏc ng cú ch hng, cú ch ớch ca ch th qun lý (ngi qun lý) n khỏch th (i tng qun lý) - trong mt t chc nhm lm cho t chc vn hnh v t c mc ớch ca mỡnh [11, tr.1]. Bn cht ca hot ng qun lý l s tỏc ng cú mc ớch ca ngi qun lý n tp th ngi b qun lý nhm t c mc tiờu qun lý. Trong giỏo dc nh trng ú l tỏc ng ca ngi qun lý n tp th giỏo viờn v cỏc lc lng khỏc nhm thc hin h thng cỏc mc tiờu giỏo dc. Cỏc chc nng c bn ca qun lý: Theo cỏc tỏc gi Nguyn Th M Lc v Nguyn Quc Chớ : qun lý l h thng gm bn chc nng c bn: K hoch hoỏ (planning); t chc (organizing); lónh o/ch o (Leading) v kim tra (controlling). 7 K hoch húa Thụng tin Kim tra T chc Ch o S 1.1: Cỏc chc nng qun lý trong chu trỡnh qun lý Trong bn chc nng qun lý, chc nng k hoch húa l nn tng ca qun lý. Bi vỡ ú l vic xõy dng cỏc nh hng v a ra quyt nh t chc thc hin trong thi gian nht nh ca t chc. Chc nng k hoch húa bao gm vic xỏc nh s mnh, d bỏo tng lai ca t chc trờn c s thu thp thụng tin v thc trng ca t chc t ú xỏc nh mc tiờu da trờn vic tớnh toỏn cỏc ngun lc, cỏc gii phỏp. Mc ớch ca vic lp k hoch l la chn mt ng li hnh ng m mt t chc no ú v mi b phn ca nú phi tuõn theo nhm hon thnh cỏc mc tiờu ca t chc ó ra. Chc nng t chc l vic sp xp, tuyn chn xỏc nh mt c cu nh trc v cỏc vai trũ ca tng con ngi m ng trong mt c s thụng qua vic phõn tớch cụng vic, ra nhim v la chn ngi vo vic v c vic tớnh toỏn phõn b ngun lc khỏc xõy dng c ch lm vic thớch hp. Nh vy t chc l mt cụng c ca qun lý. t chc c s hot ng cú hiu qu, ngi qun lý cn thc hin chc nng ch o. õy l quỏ trỡnh tỏc ng iu khin con ngi lm cho h nhit tỡnh, t giỏc n lc phn u t c cỏc mc tiờu ca t chc. Ngi qun lý phi ra quyt nh, cú thụng bỏo, hng dn ng viờn mi thnh viờn trong tp th hng hỏi lm vic. Chc nng kim tra l vic ỏnh giỏ v iu chnh cỏc hot ng nhm t ti cỏc mc tiờu ca t chc ó ra. Kim tra l ỏnh giỏ kt qu ca vic 8 thc hin cỏc mc tiờu ca t chc nhm tỡm ra nhng mt u im, hn ch iu chnh vic lp k hoch, t chc v ch o. cụng tỏc kim tra ỏnh giỏ chớnh xỏc, s dng kt qu ỏnh giỏ sao cho cú li cn xõy dng cỏc tiờu chớ (chun) thc hin kim tra ỏnh giỏ, s dng cỏc phng phỏp phự hp, thu thp thụng tin y , sau ú phõn tớch thụng tin ỏnh giỏ. Cỏc chc nng qun lý to thnh mt chu trỡnh qun lý v cú mi quan h bin chng, to s kt ni gia cỏc chu trỡnh theo hng phỏt trin. Trong ú thụng tin luụn l yu t xuyờn sut khụng th thiu trong vic thc hin cỏc chc nng qun lý v l c s cho vic ra quyt nh trong qun lý. T nhng khỏi nim trờn, ta cú th rỳt ra kt lun chung v qun lý nh sau: Qun lý l quỏ trỡnh t ti mc tiờu trờn c s thc hin cỏc hot ng (chc nng) k hoch húa, t chc, ch o/lónh o hoc qun lý l quỏ trỡnh tỏc ng cú nh hng, cú mc ớch, cú t chc, cú la chn ca ch th qun lý n i tng (khỏch th) qun lý nhm gi cho s vn hnh ca t chc c n nh v lm cho nú phỏt trin ti mc tiờu ó ra vi hiu qu cao nht. 1.2.1.2. Qun lý giỏo dc Giỏo dc l mt hin tng xó hi c bit, bn cht ca giỏo dc l s truyn t v lnh hi kinh nghim lch s - xó hi ca cỏc th h loi ngi, nh cú giỏo dc m cỏc th h ni tip nhau phỏt trin, tinh hoa vn húa dõn tc, nhõn loi c k tha, b sung v trờn c s ú khụng ngng tin lờn. Giỏo dc tn ti, vn ng v phỏt trin vi t cỏch l mt h thng. Theo cỏch núi ca Karl Marx thỡ dn nhc giỏo dc trong quỏ trỡnh tn ti v phỏt trin tt yu phi cú nhc trng l ch th QLGD. Khỏi nim qun lý giỏo dc, cho n nay cú nhiu quan nim khỏc nhau nhng c bn u thng nht v bn cht ca QLGD, ú l quỏ trỡnh tỏc ng cú nh hng ca ch th qun lý lờn cỏc thnh t tham gia vo quỏ trỡnh hot ng GD nhm thc hin cú hiu qu mc tiờu giỏo dc ra. Trong ú: + Ch th QL: B mỏy qun lý ca cỏc cp. + Khỏch th QL: H thng GD quc dõn, cỏc n v giỏo dc. 9