Một số giải pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng quá trình giáo dục đạo đức cho học sinh trường Trung học phổ thông Cẩm Lý huyện Lục Nam - tỉnh Bắc Giang

Tỏc gi Vừ Hunh Ngc Võn nghiờn cu cỏc bin phỏp ch o v phi hp gia hiu trng v t chc on TNCS H Chớ Minh trong vic nõng cao cht lng giỏo dc o c hc sinh. Tỏc gi Thỏi Duy Tuyờn trong cụng trỡnh nghiờn cu ca mỡnh: Nhng vn c bn ca giỏo dc hin i [29] trong phn ỏnh giỏ v thc trng ó t ra rt lo lng trc s sa sỳt v o c ngy cng gia tng c v s lng v mc nguy hi ca mt b phn hc sinh.Tỏc gi kt lun o c hc sinh ang trờn gim sỳt v cho rng giỏo dc o c l nhim v quan trng ca ton xó hi. Cụng trỡnh cng cp n mt s yờu cu ca gia ỡnh trong cụng tỏc giỏo dc o c cho hc sinh cng nh phng hng hon thin giỏo dc o c trong nh trng v kin ngh cn y mnh hn na cụng tỏc nghiờn cu v giỏo dc o c. Trong tỏc phm: V phỏt trin ton din con ngi thi k cụng nghip hoỏ, hin i hoỏ [14] ca mt nhúm tỏc gi do GS.VS Phm Minh Hc lm ch biờn, trong chng VII núi v nh hng chin lc xõy dng o c con ngi Vit Nam trong thi k cụng nghip hoỏ, hin i hoỏ cng ó ỏnh giỏ thc trng o c hc sinh, sinh viờn hin nay cú mt khong cỏch khỏ xa mi tip cn c vi mc tiờu giỏo dc giỏ tr o c so vi yờu cu giỏo dc ca thi k mi. Cỏc tỏc gi tng kt cú 7 nguyờn nhõn dn n thc trng o c hc sinh nh trờn, ng thi nờu lờn 3 mc tiờu giỏo dc o c, trờn c s ú ra 6 gii phỏp giỏo dc o c cho con ngi Vit Nam trong thi k cụng nghip hoỏ, hin i hoỏ t nc. Trong cun: Vn hoỏ vi thanh niờn - Thanh niờn vi vn hoỏ [3] do Ban T tng - Vn hoỏ Trung ng biờn son tp hp cỏc bi vit ca nhiu tỏc gi, trong ú tỏc gi H Nht Thng trong bi vit ca mỡnh ó nờu lờn thc trng o c, t tng chớng tr, li sng ca thanh niờn 7 hc sinh, sinh viờn hin nay v i n nhn nh: Trong hc sinh, sinh viờn cú s phõn hoỏ khỏ rừ rt, t l gia cỏc nhúm cú o c tt, chm tin, bỡnh thng cú s chờnh lch khỏ ln. Tuy nhiờn cỏc giỏ tr o c, t tng chớnh tr, li sng c a s hc sinh, sinh viờn quan tõm vn l nhng giỏ tr o c ct lừi ca nhõn cỏch con ngi Vit Nam; tuy nhiờn cú nhng giỏ tr mi do yờu cu ca CNH, HH cha c hc sinh, sinh viờn coi trng. Túm li, nhng giỏ tr o o c truyn thng ca dõn tc vn c s ụng hc sinh, sinh viờn coi trng tuy vn cha th hin qua hnh vi, hot ng. Mt b phn khụng nh (khong 1/3 HS, SV) cú s dao ng v nhn thc, cú nhng hnh vi sai trỏi liờn quan ti mt s giỏ tr quan trng nh: Trung thc, thng thn, tinh thn trỏch nhim, lũng nhõn ỏi. Tỏc gi nờu lờn cú 4 nguyờn nhõn, cú th khỏi quỏt lờn l cụng tỏc giỏo dc o c cũn cha c coi trng ỳng mc, cha ng b. Quỏ trỡnh giỏo dc cũn nng v kt qu hc tp vn hoỏ, coi nh vic rốn luyn o c, hỡnh thc giỏo dc cũn khụ cng, ỏp t, khụng phự hp tõm lý la tui. T thc trng v nguyờn nhõn trờn, tỏc gi xut 8 gii phỏp khc phc nhm nõng cao cht lng giỏo dc o c cho hc sinh, sinh viờn. Cỏc tỏc gi Lờ Thu Hng - Lờ Ngc Lan - Nguyn Vn Thng trong cun: Tõm lý hc la tui v tõm lý hc s phm [19] ó khng nh quỏ trỡnh hỡnh thnh nhng phm cht o c ca hc sinh l mt quỏ trỡnh phc tp, b chi phi bi rt nhiu yu t khỏch quan, ch quan v chỳng cú quan h chng cht vi nhau. Cỏc tỏc gi khng nh: T chc giỏo dc ca nh trng cú ý ngha quan trng trong vic giỏo dc o c cho hc sinh; khụng khớ o c ca tp th l mụi trng phỏt sinh, iu kin tn ti v cng c hnh vi o c. Bờn cnh vai trũ ca nh trng, cỏc tỏc gi cao nn np sinh hot v s t chc giỏo dc gia ỡnh cú ý 8 ngha c bit trong vic giỏo dc o c cho hc sinh v coi s t tu dng l yu t quyt nh trc tip trỡnh o c ca mi hc sinh. Trong cụng trỡnh nghiờn cu v cụng tỏc giỏo dc o c cho hc sinh, cỏc tỏc gi Lờ Trung Trn - Nguyn Dc Quang ngh cn phi i mi hot ng giỏo dc o c theo nguyờn tc phự hp vi s phỏt trin mi v yờu cu ca xó hi, giỏo dc cú h thng, tip cn phc hp v xut phỏt t hc sinh. im li cỏc cụng trỡnh nghiờn cu trờn õy, mc dự cũn cú nhng quan im cha thng nht nhng tu chung cỏc tỏc gi u khng nh: a s hc sinh, sinh viờn cú phm cht o c v li sng tt, ham hiu bit, ham hc hi, tụn trng o lý, vn gi gỡn c bn sc v truyn thng vn hoỏ ca dõn tc, mc dự nhn thc v hnh ng cũn nhiu ch cha t nhng chun mc o c, lut phỏp hin nay. c bit ỏng lo ngi l mt b phn thanh niờn, hc sinh sa sỳt v phm cht o c, chy theo li sng thc dng, coi thng luõn thng o lý, phai nht lý tng XHCN, vi phm phỏp lut v sa vo cỏc t nn xó hi, cú cỏc hnh vi xa l vi cỏc chun mc o c v truyn thng vn hoỏ ca dõn tc,... cú chiu hng din bin phc tp v ngy cng gia tng. Cỏc cụng trỡnh nghiờn cu v giỏo dc o c cho hc sinh khỏ nhiu nhng cha c th v khụng phự hp vi hon cnh thc t ca tng nh trng cỏc a phng cú iu kin kinh t - xó hi rt khỏc nhau. Hn na, trong bi cnh hin nay, khi chỳng ta ang thc hin cụng cuc i mi, m ca hi nhp quc t ngy cng rng rói trờn tt c cỏc lnh vc ca i sng xó hi v s tỏc ng ca hon cnh kinh t - xó hi lờn i sng tõm lý ca con ngi, nht l lp tr ngy cng tng, t ú cụng tỏc giỏo dc o c cho thanh, thiu niờn cng tr nờn cp thit. Trong thi gian ti õy khi chỳng ta gia nhp t chc thng mi th gii WTO thỡ nhu cu ngun nhõn lc ỏp 9 ng yờu cu ca s nghip CNH - HH t nc t ra vụ cựng gay gt, khi m cnh tranh quc t ngy cng tr nờn quyt lit. Ngun nhõn lc mi ũi hi va cú trỡnh Khoa hc - Cụng ngh v tay ngh cao, va phi cú o c trong sỏng, kiờn nh lý tng XHCN, yờu nc, cú lũng nhõn o cao c, õn ngha, bit yờu thng con ngi,...Túm li ngun nhõn lc mi phi phỏt trin ton din c c v Ti. Mt iu khin chỳng ta trn tr l: Ti sao trong nhng nm gn õy, bờn cnh nhng thnh tu chỳng ta t c v mt kinh t thỡ tiờu cc v t nn xó hi ngy cng din bin phc tp, s xung cp v o c ca mt b phn thanh niờn hc sinh ngy cng gia tng? Nguyờn nhõn ca tỡnh trng trờn l õu? Trỏch nhim ca cỏc nh trng, c bit l cỏc trng THPT n õu nhm hn ch tỡnh trng trờn v nõng cao cht lng giỏo dc o c hc sinh, mt lc lng chim t l cao trong xó hi, l ch nhõn tng lai ca t nc, gúp phn o to ngun nhõn lc phỏt trin ton din ỏp ng nhu cu phỏt trin ca nn kinh t - xó hi trong giai on mi. Nhng phõn tớch trờn, cho thy, vic nghiờn cu ti l cn thit v thit thc gúp phn thỏo g nhng bt cp trong quỏ trỡnh thc hin mc tiờu giỏo dc ton din cho sinh THPT. 1.2. Cỏc khỏi nim cụng c 1.2.1. o c o c l mt trong nhng hỡnh thỏi sm nht ca ý thc xó hi, iu chnh hnh vi trong cỏc mi quan h gia con ngi vi con ngi, con ngi vi t nhiờn v xó hi, l sn phm ca quỏ trỡnh phỏt trin lch s ca xó hi v gúp phn phn ỏnh s tn ti ca i sng tinh thn. Cú nhiu nh ngha khỏc nhau v o c, cú th k n mt s nh ngha sau: 10 Theo T in Ting Vit [33] thỡ o c l nhng tiờu chun, nguyờn tc c d lun xó hi tha nhn, quy nh hnh vi, quan h ca con ngi i vi nhau v i vi xó hi. Theo ti liu Giỏo dc cụng dõn lp 10 ca mt nhúm tỏc gi do Mai Vn Bớnh ch biờn thỡ : o c l h thng cỏc quy tc, chun mc xó hi m nh ú con ngi t giỏc iu chnh hnh vi ca mỡnh cho phự hp vi li ớch chung ca cng ng, ca xó hi. Di gúc trit hc thỡ: o c l mt trong nhng hỡnh thỏi sm nht ca ý thc xó hi, bao gm nhng nguyờn lý, quy tc, chun mc, iu tit hnh vi ca con ngi trong quan h vi ngi khỏc v vi cng ng. Cn c vo nhng quy tc y, ngi ta ta ỏnh giỏ hnh vi, phm giỏ ca ca mi ngi bng cỏc quan nim v thin ỏc, chớnh ngha v phi ngha, ngha v v danh d...(Hu Ngc - T in Trit hc gin yu NXB i hc v Trung hc chuyờn nghip - H Ni,1987) Di gúc o c hc: o c l mt hỡnh thỏi ý thc xó hi c bit, bao gm mt h thng cỏc quan im, quan nim, nhng quy tc, nguyờn tc, chun mc xó hi [20] Di gúc giỏo dc hc thỡ: o c l mt hỡnh thỏi ý thc xó hi, l h thng cỏc quan im v cỏi thin, cỏi ỏc trong cỏc mi quan h ca con ngi vi con ngi (Phm Vit Vng - Giỏo dc hc i cng - NXB i hc Quc gia H Ni, 1996) Theo GS.VS Phm Minh Hc thỡ: o c, theo ngha hp, l luõn lý, nhng quy nh, nhng chun mc ng x trong quan h ca con ngi. Nhng trong iu kin hin nay, chớnh quan h ca con ngi cng ó m rng v o c bao gm nhng quy nh, nhng chun mc ng x ca con ngi vi con ngi, vi cụng vic v vi bn thõn, k c vi thiờn nhiờn v mụi trng sng 11 Theo ngha rng thỡ khỏi nim o c liờn quan cht ch vi phm trự chớnh tr, phỏp lut, li sng. o c l thnh phn c bn ca nhõn cỏch, phn ỏnh b mt nhõn cỏch ca mt cỏ nhõn ó c xó hi hoỏ. o c c biu hin cuc sng tinh thn lnh mnh, trong sỏng; hnh ng gúp phn gii quyt hp lý, cú hiu qu nhng mõu thun. Khi tha nhn o c l mt hỡnh thỏi ý thc xó hi thỡ o c ca mi cỏ nhõn, mi cng ng, mi tng lp, giai cp trong xó hi cng phn ỏnh ý thc chớnh tr ca h i vi cỏc vn ang tn ti"[14] Theo cỏc tỏc gi: PTS Phm Khc Chng - Th.S Trn Vn Chng: o c l h thng nhng quy tc chun mc biu hin s t giỏc trong quan h gia con ngi vi con ngi, gia con ngi vi cng ng xó hi, vi t nhiờn v vi c bn thõn mỡnh[10] Nh vy, cú nhiu nh ngha khỏc nhau v khỏi nim o c. Mi mt giai cp, mt hỡnh thỏi kinh t xó hi hay mi dõn tc li cú mt chun mc o c khỏc nhau, hay núi cỏc khỏc o c mang tớnh giai cp, tớnh dõn tc v tớnh thi i. Vỡ vy trong mi giai on lch s, mi hỡnh thỏi ý thc xó hi li cú nhng hỡnh mu, nhng chun mc o c c trng ca xó hi y. Chun mc o c khụng phi l bt bin m mt s cú th thay i theo thi gian. Tuy nhiờn cú mt s chun mc o c li cú tớnh bn vng cao do nhng chun mc y cú ý ngha tt p trong vic cng c mi quan h gia con ngi vi con ngi, vi t nhiờn v xó hi. Theo phỏt trin ca lch s v s phỏt trin i lờn ca xó hi m chun mc o c qua cuc u tranh, gn lc, k tha m ngy cng tin b. Trong thi i ngy nay, chỳng ta ang tin hnh cụng cuc xõy dng ch XHCN thỡ iu t ra cp bỏch l cn xõy dng mt s chun mc o c mi, nhm phỏt trin ton din con ngi thi k cụng nghip hoỏ, hin i hoỏ t nc, bờn cnh ú chỳng ta cng cn loi b mt s 12