Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trường trung học phổ thông dân lập Mikhain Vaxilêvich Lômônôxốp, huyện Từ Liêm, Hà Nội

+ Nghiờn cu trờn 300 hc sinh 3 khi 10, 11, 12 trong trng Trung hc ph thụng Dõn lp Lụmụnụxp huyn T Liờm + 45 giỏo viờn, cỏn b qun lý ca trng v TTKTTH-HN s 5. + 20 cha m hc sinh ca trng. - Gii hn thi gian: Nghiờn cu trong 3 nm hc 2004-2007 5. Nhim v nghiờn cu - Nghiờn cu c s lý lun ca vic qun lý hot ng giỏo dc hng nghip cho hc sinh Trung hc ph thụng núi chung - Tỡm hiu thc trng qun lý hot ng giỏo dc hng nghip cho hc sinh trng Trung hc ph thụng Dõn lp Lụmụnụxp, huyn T Liờm. - xut mt s bin phỏp qun lý hot ng giỏo dc hng nghip cho hc sinh Trung hc ph thụng trng THPTDL Lụmụnụxp 6. Gi thuyt khoa hc Hin nay, hc sinh trng Trung hc ph thụng Dõn lp Lụmụnụxp, huyn T Liờm núi riờng v cỏc trng Trung hc ph thụng núi chung H Ni cha nhn thc y v ngh nghip. Vỡ vy cỏc em gp rt nhiu khú khn trong vic la chn ngh cho tng lai. Mt trong nhng nguyờn nhõn c bn l do cụng tỏc qun lý hot ng giỏo dc hng nghip cha c quan tõm ỳng mc. Nu xõy dng c h thng cỏc bin phỏp qun lý giỏo dc hng nghip trong trng cú tớnh kh thi phự hp vi quy lut, phự hp vi thc t thỡ s nõng cao c hiu qu cụng tỏc giỏo dc hng nghip cho cỏc em. 7. Phng phỏp nghiờn cu Tỏc gi lun vn s dng 3 nhúm phng phỏp nghiờn cu ch yu: 7.1. Phng phỏp nghiờn cu lý thuyt + Phõn tớch, tng hp v h thng húa nhng vn lý lun liờn quan n ti. 7.2. Phng phỏp nghiờn cu thc tin: 4 + iu tra bng phiu hi. + Phng phỏp trũ chuyn, phng vn. + Quan sỏt, d gi cỏc sinh hot thc t, sinh hot hng nghip. 7.3. Nhúm phng phỏp b tr khỏc + X lý s liu theo phng phỏp thng kờ toỏn hc. + T chc kho nghim. 8. im mi ca ti - V lý lun: Lun vn xỏc nh nhng yu t nh hng n qun lý hot ng giỏo dc hng nghip i vi hc sinh Trung hc ph thụng, c bit hc sinh Trung hc ph thụng dõn lp. Trờn c s ú xut nhng bin phỏp qun lý giỏo dc hng nghip trong hon cnh hin nay. - V thc tin: Kho sỏt ỏnh giỏ thc trng qun lý hot ng giỏo dc hng nghip cho hc sinh trng Trung hc ph thụng Dõn lp Lụmụnụxp, tỡm nguyờn nhõn hn ch qun lý hot ng giỏo dc hng nghip. 9. Cu trỳc lun vn Ngoi phn m u, kt lun, khuyn ngh, ti liu tham kho v ph lc lun vn c trỡnh by trong 3 chng: Chng 1: C s lý lun v qun lý hot ng hng nghip cho hc sinh Trung hc ph thụng Chng 2: Thc trng qun lý hot ng giỏo dc hng nghip cho hc sinh trng Trung hc ph thụng dõn lp Lụmụnụxp huyn T Liờm Chng 3: Mt s bin phỏp qun lý hot ng giỏo dc hng nghip cho hc sinh trng Trung hc ph thụng dõn lp Lụmụnụxp trong giai on hin nay 5 Chng 1: C S Lí LUN V QUN Lí HOT NG GIO DC HNG NGHIP CHO HC SINH TRUNG HC PH THễNG 1.1. Mt s khỏi nim cụng c 1.1.1. Hng nghip Vi ý ngha l nh hng ngh nghip, cú nhiu cỏch hiu khỏc nhau vi tiờu chớ, mc tiờu quan sỏt v gúc chuyờn mụn khỏc nhau v khỏi nim hng nghip: Theo t in Ting Vit, Hng nghip c hiu l thi hnh nhng bin phỏp nhm m bo s phõn b ti u (cú chỳ ý ti nng khiu, nng lc, th lc) nhõn dõn theo ngnh v loi lao ng hoc c hiu vi ngha giỳp la chn hp lý ngnh ngh. Theo t in Giỏo dc hc: Hng nghip l h thng cỏc bin phỏp giỳp hc sinh lm quen tỡm hiu ngh, la chn, cõn nhc ngh nghip vi nguyn vng nng lc s trng ca mi ngi vi nhu cu v iu kin thc t khỏch quan ca xó hi. Cụng tỏc hng nghip cú ý ngha kinh t xó hi rt ln giỳp cho thanh niờn cú c hi phỏt huy c nng lc nõng cao c hiu qu lao ng say mờ sỏng to trong ngh nghip, mt khỏc giỳp trỏnh thay i ngh nghip nhiu ln hn ch cỏc hu qu do ngh nghip khụng phự hp mang li. Cụng tỏc hng nghip trong trng ph thụng cn tin hnh qua cỏc mụn hc, cỏc gi lao ng, cỏc sinh hot ngoi khúa, cỏc bui tham gia sn xut, cỏc cuc gp g trao i vi nhng ngi tiờu biu ca cỏc ngnh ngh thụng qua phim nh, sỏch bỏo.. phỏt hin nm bt c c im tõm lý xu hng ngh nghip ca tng hc sinh ri t ú cú nhng gi ý, hng dn, ng viờn, khuyn kớch giỳp cỏc em xỏc nh c ngh nghip trong tng lai ca mỡnh. Cụng tỏc hng nghip khụng ch c tin hnh trong trng ph thong m cũn c thc hin cỏc Trung tõm hng nghip dy ngh, ti nh mỏy, lng ngh, trang tri thanh niờn cha cú ngh hoc mun chuyn ngh lm quen, th sc v la chn. 6 Theo tỏc gi Phm tt Dong: Hng nghip nh l mt h thng tỏc ng ca xó hi v giỏo dc, v y hc, kinh t hc nhm giỳp cho th h tr chn c ngh va phự hp hng thỳ, nng lc, nguyn vng, s trng ca cỏ nhõn, va ỏp ng nhu cu nhõn lc ca cỏc lnh vc sn xut trong nn kinh t quc dõn. V phng din kinh t hc, hng nghip c hiu l h thng nhng bin phỏp dn dt, t chc thanh, thiu niờn i vo lao ng ngh nghip nhm s dng hp lý tim nng lao ng tui tr ca t nc. hng nghip gúp phn tớch cc vo quỏ trỡnh phn u nõng cao nng sut lao ng xó hi. Theo cỏc nh Giỏo dc hc: hng nghip va l hot ng dy hc ca giỏo viờn, va l hot ng ca hc sinh v kt qu cui cựng ca quỏ trỡnh hng nghip l s t quyt nh ca hc sinh trong vic la chn ngh nghip tng lai. Xột v mt xó hi, hng nghip c hiu trong phm vi rng hn, khụng phi l cụng vic ch lm mt ln trong cuc i mi con ngi, ú l hot ng cú tớnh lp li: xut phỏt t vic nh hng la chn mt ngh, thớch ng vi ngh ú v kt qu l s phự hp trong quỏ trỡnh hnh ngh. Tuy nhiờn, do tỏc ng ca xó hi cng nh nhu cu, hon cnh ca mi cỏ nhõn, mi con ngi u cú th v cn phi thc hin li vic hng nghip cho bn thõn trc mi bc ngot trong cuc i ngh nghip ca mỡnh. Cỏc nh Lut gia thỡ hiu hng nghip l: cỏc phng tin y hc, giỏo dc v t chc phỏp quyn nhm xỏc nh cho mi cụng dõn cú ngh v ni lm vic. Ni dung vch rừ cỏc yu t nh hng ti vic chn ngh, hỡnh thnh t chc v hỡnh thnh cụng tỏc giỏo dc hng nghip, th ch húa quỏ trỡnh hng nghip Qua hng lot nh ngha c tham kho chỳng tụi hiu: Hng nghip l ton b nhng tỏc ng giỳp con ngi nh hng n mt 7 ngh hay mt s ngh nht nh nhm m bo c s phự hp gia kh nng, yờu cu ca cỏ nhõn vi yờu cu ca xó hi. Hng nghip cho hc sinh ph thụng l dn dt th h tr i vo th gii ngh nghip, giỳp h phỏt huy c ht nng lc trong th gii ú v cú c cuc sng thoi mỏi vi lao ng ngh nghip. T ú chỳng ta cú th hiu ngh nghip nh mt dng lao ng va mang tớnh xó hi (s phõn cụng xó hi) va mang tớnh cỏ nhõn (nhu cu cỏ nhõn), trong ú con ngi vi t cỏch l ch th hot ng ũi hi tha món nhng nhu cu nht nh ca xó hi v cỏ nhõn. õy l cụng vic m ton xó hi phi cú trỏch nhim tham gia. Tr em cn c hng nghip liờn tc, thng xuyờn, bng nhiu hỡnh thc, nhiu con ng (nh i bỏo, cõu lc b) hng dn ngh cho cỏc em, phi coi cụng tỏc giỏo dc hng nghip l quyn tr em. Chỳng ta cn phn u th h tr chn ngh theo hng thỳ, s thớch v cng mong mun hc sinh cng ngy cng nhn thc sõu sc ngha v lao ng, nhu cu v nhõn lc m xó hi t ra. Do ú hng nghip phi c c xó hi quan tõm c bit khụng nờn tr em chn ngh t phỏt v cng khụng nờn s phn ngh ca hc sinh ph thuc vo nhng gỡ ht sc ngu nhiờn. Hng nghip trong nh trng ph thụng l cụng vic ca tt c tp th s phm (ca hiu trng, hiu phú, on thanh niờn, cỏn b giỏo viờn trong nh trng). L hot ng dy ca thy, hc ca trũ, nhm giỳp cỏc em lnh hi c nhng thụng tin v ngh nghip trong xó hi, tng a phng, t ú giỳp cỏc em cú k nng t i chiu nhng nng lc phm cht, nhng c im tõm sinh lý ca mỡnh vi h thng yờu cu ca ngh nghip ang t ra cho ngi lao ng. Cụng tỏc hng nghip trong trng ph thụng cn c thng nht cht ch vi cụng tỏc hng nghip trong xó hi, hai b phn ny quan h mt thit b sung h tr cho nhau mi em li hiu qu cao cho cụng tỏc hng nghip. 8 1.1.2. Giỏo dc hng nghip Theo cỏc nh chuyờn mụn: Giỏo dc hng nghip l mt h thng cỏc bin phỏp giỏo dc nhm chun b cho hc sinh sm cú ý thc chn ngnh ngh va phự hp vi nguyn vng ca cỏ nhõn va phự hp vi s phõn cụng lao ng xó hi ngay t khi cũn hc trng ph thụng. Hot ng giỏo dc hng nghip l mt quỏ trỡnh kộo di trong sut cuc i con ngi, bao gm: (1) i vi th h tr (Thanh thiu niờn cũn ang ngi trờn gh nh trng): Giỏo dc hng nghip l h thng cỏc bin phỏp giỏo dc ca nh trng, gia ỡnh v xó hi nhm chun b cho th h tr v t tng, tõm lý, tri thc, k nng hc sinh cú th sn sng i vo ngnh ngh, vo lao ng sn xut, u tranh, xõy dng v bo v t quc. Trong nh trng, cụng tỏc hng nghip cho HS cũn l quỏ trỡnh giỏo dc nhm iu chnh ng c, hng thỳ ngh nghip ca cỏc em nhm gii quyt mi quan h gia cỏ nhõn vi xó hi, gia cỏ nhõn vi ngh, giỏo dc s la chn ngh mt cỏch cú ý thc t ti mc tiờu: giỳp cho hc sinh khi tt nghip chn c ngh phự hp vi nng lc trỡnh cỏ nhõn v phự hp vi xu th phỏt trin kinh t xó hi. Giỏo dc hng nghip cho hc sinh ph thụng khụng ch giỳp cỏc em lm quen vi lao ng ngh nghip, m qua ú cũn phỏt hin nng khiu v tỡm hiu khuynh hng ngh nghip ca tng em; hng dn, bi dng kh nng ngh nghip cho cỏc em chun b vo i. (2) i vi nhng ngi ang tham gia cỏc hot ng lao ng sn xut: Giỏo dc hng nghip l quỏ trỡnh iu chnh s phự hp ngh ca ngi ú i vi cụng vic m h ang lm. Hot ng hng nghip s giỳp cho ngi lao ng bit c nhng phm cht, c im tõm lý v sinh lý ca h cú ỏp ng vi nhng yờu cu c th m ngh ú ũi hi ngi lao ng hay khụng. Trong quỏ trỡnh hc tp, lao ng v phỏt trin, mi ngi u cú nhng bin i v lng v v cht trong nhng yu t phm cht, nng lc; chớnh vỡ vy, vic di chuyn ngh tỡm n mt cụng vic phự 9