Biện pháp phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý ở các trường Phổ thông dân tộc nội trú của tỉnh Yên Bái

Bảng 2.13. Trình độ chuyên môn của cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên 68 Bảng 2.14. Thống kê cơ sở vật chất, thiết bị dạy học 69 Bảng 2.15. Trình độ tin học của cán bộ quản lý, giáo viên 71 Bảng 2.16. Thống kê ứng dụng CNTT trong công tác quản lý 76 Bảng 2.17. Thống kê mức độ sử dụng các phần mềm trong công tác quản lý 77 Hình 3.1. Mô hình ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái trong tƣơng lai 95 Hình 3.2. Ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý dạy và học ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái trong tƣơng lai Hình 3.3. Quy trình kiểm tra đánh giá 98 106 Bảng 3.1. Kết quả đánh giá mức độ cần thiết của các biện pháp quản lý phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái 112 Bảng 3.2. Kết quả đánh giá mức độ khả thi của các biện pháp quản lý phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái 115 Bảng 3.3. Tổng hợp mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp quản lý phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái 117 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Ngày nay, công nghệ thông tin (CNTT) đã và đang đƣợc ứng dụng rất mạnh mẽ và thực sự đã chứng tỏ vai trò to lớn trong tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý là một xu hƣớng tất yếu của tất cảc các ngành, các lĩnh vực. Thế kỷ 21, thế kỷ của công nghệ thông tin, của nền văn hoá tri thức trong xu thế toàn cầu hoá, đã đƣa giáo dục Việt Nam đến những thời cơ và thách thức mới. Trong nền kinh tế tri thức, khoa học công nghệ có tầm quan trọng đặc biệt, là động lực cơ bản thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội. Trong quản lý giáo dục nói chung và quản lý nhà trƣờng nói riêng, công nghệ thông tin là công cụ quản lý và điều hành rất hiệu quả, đảm bảo xử lý nhanh chóng, chính xác giúp ngƣời quản lý đƣa ra đƣợc những quyết định đúng đắn, kịp thời. Để thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng Cộng sản Việt Nam về việc đổi mới căn bản toàn diện nền giáo dục Việt Nam trong đó đổi mới quản lý giáo dục là khâu then chốt thì việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý nhà trƣờng là một trong những giải pháp hết sức quan trọng và cấp bách. Cùng với việc đổi mới công tác quản lý giáo dục, cải cách thủ tục hành chính, việc tận dụng những ƣu thế vƣợt trội của công nghệ thông tin trong công tác quản lý ở các nhà trƣờng nói chung, trong đó có các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú là một trong những giải pháp đổi mới thiết thực, nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý, chất lƣợng giáo dục. Qua quá trình tìm hiểu, tác giả nhận thấy trong những năm gần đây, các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú (PTDTNT) đã sử dụng công nghệ thông tin nhƣ một phƣơng tiện quản lý và đã đạt đƣợc một số kết quả nhất định. 1 Công nghệ thông tin đã góp phần quan trọng giúp cán bộ lãnh đạo các trƣờng có tầm nhìn bao quát trong công tác quản lý, phát triển các nguồn lực của nhà trƣờng; giúp giáo viên làm việc có tính kỷ luật, khoa học; góp phần tăng hiệu quả công tác quản lý và nâng cao chất lƣợng giáo dục của các nhà trƣờng... Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt đƣợc, việc ứng dụng công nghệ thông tin tại một số trƣờng phổ thông dân tộc nội trú, nhất là các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở (PTDTNT THCS) ở các huyện vùng núi của tỉnh Yên Bái vẫn còn nhiều hạn chế. Ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý chƣa hiệu quả, chƣa khai thác hết tiềm năng, nguồn lực sẵn có của nhà trƣờng. Những nguyên nhân cơ bản của những hạn chế đó là: - Cán bộ quản lý các trƣờng chƣa nhận thức đầy đủ vai trò, tầm quan trọng của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý tại các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở chƣa đƣợc quan tâm đúng mức. - Kiến thức và kỹ năng công nghệ thông tin của cán bộ quản lý và giáo viên còn thấp chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý. - Có nhiều phần mềm quản lý đƣợc sử dụng trong nhà trƣờng nhƣng phần lớn trong số đó là phần mềm phức tạp, khó sử dụng, chƣa đáp ứng thiết thực cho công tác quản lý tại các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái. Với mong muốn khai thác hiệu quả các nguồn lực hiện có, tăng cƣờng ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú, tác giả đã chọn nghiên cứu đề tài: “Biện pháp phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý ở các trường phổ thông dân tộc nội trú của tỉnh Yên Bái”. 2 2. Mục đích nghiên cứu - Nghiên cứu cơ sở lý luận về biện pháp phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú. - Khảo sát, đánh giá đƣợc thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú của tỉnh Yên Bái. Chỉ ra đƣợc những bất cập để điều chỉnh, những thế mạnh để phát huy nhằm tăng cƣờng ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý tại các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú của tỉnh Yên Bái. - Trên cơ sở phân tích, đánh giá hiện trạng, đề xuất các biện pháp phát triển ứng dụng công nghệ thông tin đáp ứng đƣợc nhu cầu ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý và phù hợp với điều kiện hiện có của các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú của tỉnh Yên Bái. 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quản lý phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý tại các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Một số biện pháp quản lý phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý tại các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu cơ sở lý luận về ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý nói chung và ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở nói riêng. 3 - Khảo sát thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý ở các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái. - Đề xuất một số biện pháp phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý tại các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái. 5. Giả thuyết khoa học Quản lý phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý tại các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái hiện nay đã đạt đƣợc một số kết quả nhất định song vẫn còn nhiều hạn chế. Nếu chọn lựa, đề xuất và áp dụng đƣợc một số biện pháp quản lý phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý phù hợp với thực tiễn thì sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và chất lƣợng giáo dục tại các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái trong giai đoạn hiện nay. 6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu Tỉnh Yên Bái có 7 trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở và 01 trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học phổ thông. Do điều kiện về thời gian, nên đề tài chỉ tập trung nghiên cứu và đề xuất một số biện pháp phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý tại 3 trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận - Nghiên cứu Luật giáo dục, các văn kiện, chỉ thị của Đảng và Nhà nƣớc về định hƣớng phát triển việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý ở các nhà trƣờng. 4 - Nghiên cứu các văn bản của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Nội vụ, Bộ Thông tin và Truyền thông về ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý. - Tham khảo các tài liệu khoa học có liên quan đến vấn đề nghiên cứu. - Đọc, phân tích, tổng hợp các tài liệu để xây dựng cơ sở lý luận của luận văn. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phƣơng pháp điều tra: Thông qua phỏng vấn trực tiếp, phiếu trƣng cầu ý kiến, tìm hiểu nhận thức, nguyện vọng của cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh để thu thập thông tin về hiện trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý tại 3 trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái. - Phƣơng pháp chuyên gia: Xin ý kiến của các chuyên gia có nhiều kinh nghiệm triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý. 7.3. Những phương pháp hỗ trợ khác Sử dụng phƣơng pháp thống kê toán học trong việc xử lý các số liệu. 8. Những đóng góp mới của đề tài Hệ thống hóa đƣợc cơ sở lý luận về phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản ở trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở. Khảo sát, đánh giá đƣợc thực trạng phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý tại các trƣờng phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở của tỉnh Yên Bái. Đề xuất đƣợc 6 biện pháp quản lý phù hợp với thực tiễn nhằm phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý tại các trƣờng phổ thông 5