Thứ Ba, 5 tháng 4, 2016
Những biện pháp cải tiến công tác quản lý theo hướng tăng cường tính tự chủ và tự chịu trách nhiệm trong trường Đại học dân lập Hải Phòng.PDF
CHNG 1
C S Lí LUN V LNH VC NGHIấN CU
1.1. KHI NIM QUN Lí
1.1.1. Qun lý l gỡ ?
T in ting Vit (2004) nh ngha, qun lý l trụng coi v gi gỡn
theo nhng yờu cu nht nh; ng thi cng cú ngha l t chc v iu
khin cỏc hot ng theo nhng yờu cu nht nh[38].
Theo nh ngha c in nht, qun lý l tỏc ng cú nh hng, cú
ch ớch ca ch th qun lý n khỏch th qun lý trong mt t chc nhm
lm cho t chc vn hnh v t c mc ớch ca t chc.
Ngy nay, hot ng qun lý c nh ngha rừ hn : qun lý l quỏ
trỡnh t n mc tiờu ca t chc bng cỏch vn dng cỏc hot ng (chc
nng) k hoch hoỏ, t chc, ch o (lónh o) v kim tra.[18, tr.1]
Henri Fayol (1841-1925), ngi t nn múng cho lý lun t chc c
in, ó núi v ni hm ca khỏi nim qun lý nh sau : qun lý tc l lp k
hoch, t chc, ch huy, phi hp v kim tra.[37, tr.59]
Qun lý cú bn chc nng ch yu, c bn : k hoch hoỏ (planning),
t chc (organizing), ch o lónh o (leading) v kim tra (controlling).
Vi nhng chc nng ny, qun lý tr thnh s bo m cho hot ng cng
ng cng nh t chc xó hi cú th vn hnh thun li v phỏt trin. Qun lý
c thc hin bng t chc v quyn uy vi mc ớch iu khin, ch o
con ngi, phi hp cỏc hot ng riờng l ca tng cỏ nhõn, tng thnh viờn
trong t chc to thnh mt hot ng chung thng nht ca c tp th v
hng hot ng ú theo nhng mc tiờu ó nh trc.
Theo PGS ng Quc Bo, qun lý l hot ng gm hai quỏ trỡnh
12
qun v lý tớch hp vo nhau, trong qun phi cú lý, trong lý phi
cú qun. Qun cú ngha l coi súc, gi gỡn, duy trỡ h trng thỏi n
nh, lý cú ngha l sa sang, sp xp, i mi h, a h vo th phỏt
trin; nu qun tt m lý khụng tt s khin cho h trỡ tr, ngc li nu
lý tt m qun khụng tt thỡ khin cho h ri ren, mt n nh, khụng bn
vng. Nu lm tt hai quỏ trỡnh qun v lý thỡ h s duy trỡ trng thỏi
cõn bng ng : n nh thớch ng tng trng phỏt trin.[15]
Qun lý va l mt khoa hc va l ngh thut. Qun lý s dng tri
thc ca nhiu mụn khoa hc t nhiờn v xó hi nhõn vn khỏc nhau nh toỏn
hc, thng kờ, kinh t, tõm lý, xó hi hc,... Ngi qun lý phi l ngi c
o to v ngh qun lý, tho k nng qun lý, ngi qun lý phi cú s hi
ho v tm nhỡn, nng lc chuyờn mụn v nng lc liờn nhõn cỏch.[15]
Trong mt t chc, ngi qun lý c phõn chia thnh nhiu cp bc
nh : ngi qun lý cp c s, ngi qun lý cp trung gian, ngi qun lý
cp cao, t chc t ti mc ớch ó nh trc, ngi qun lý cn phi
cú nhng tỏc ng ti t chc theo cỏc quỏ trỡnh : k hoch hoỏ t chc
ch o kim tra trờn c s ra quyt nh ỳng n, cú s iu chnh linh
hot trong quỏ trỡnh hnh ng v phi bit x lý thụng tin kp thi.
Nh vy, khỏi nim qun lýcú th khỏi quỏt nh sau : Qun lý l s
tỏc ng cú mc ớch ca con ngi ti ngun nhõn lc v cỏc ngun lc
khỏc vn hnh mt b phn hoc ton b mt t chc t chc ú hot
ng cú hiu qu v t n mc ớch ó ra.
1.1.2. Mt s quan im v qun lý v qun lý giỏo dc
Hot ng qun lý ra i t s phõn cụng, hp tỏc lao ng trong tp
th. Theo s phỏt trin ca xó hi loi ngi, trỡnh qun lý ca loi ngi
phỏt trin dn lờn, ngy cng cao v cú nhng ũi hi gt gao hn v nng lc
v trỡnh t chc - iu hnh.
13
Frederick Winslow Taylor (1856-1915), ngi c mnh danh l
ngi cha ca lý lun qun lý mt cỏch khoa hc, cho rng mc ớch ch yu
ca qun lý l lm cho ch cú th giu cú n mc ti a v cng cú th lm
cho th giu cú n mc ti a[37, tr.36]. Nhng Taylor li cho rng, con
ngi cú ỏc cm vi cụng vic v s tỡm cỏch trn trỏnh nu cú th c; rng
ng c thỳc y ngi cụng nhõn lm vic tớch cc ch l do h mun kim
c nhiu tin hn tho món nhu cu ca h.
Trong khi ú, Douglas Mc George (1906-1964) li cho rng khi con
ngi b sc ra thc hin mt mc tiờu no ú, "h mong mun nhn c
nhng iu m vic hon thnh mc tiờu y to ra, trong ú iu quan trng
nht khụng phi l tin m l quyn t ch, quyn c tụn trng, quyn t
mỡnh thc hin cụng vic. S tho món nhng quyn ú s thỳc y con
ngi c gng hon thnh mc tiờu ca t chc[37, tr.144].
Kt hp cỏc quan im khỏc nhau ca phng Tõy vi nhng c trng
mang giỏ tr vn hoỏ v trit lý sng, William Ouchi nh nghiờn cu v lý
lun qun lý ngi Nht ni ting vi Lý thuyt Z, ó cho rng lm cho cụng
nhõn quan tõm n xớ nghip l yu t mu cht nõng cao nng sut lao
ng; rng nng sut lao ng, s tin cy v s khụn khộo trong quan h gia
ngi vi ngi cn phi c gn kt cht ch vi nhau, v ch khi ba mt
ny gn kt cht ch vi nhau thỡ mi cú th nõng cao nng sut lao ng.
Chỳng ta bit rng, quỏ trỡnh giỏo
dc l mt th thng nht ton vn c
liờn kt bng cỏc nhõn t : mc tiờu o to
M
G
(ký hiu l M), ni dung o to (N),
phng phỏp o to (P), lc lng o to
ngi dy (G), i tng o to ngi
T
K
N
P
hc (T), mụi trng, iu kin o to ()
(Hỡnh 1.1 : Quỏ trỡnh giỏo dc)
14
v kim tra - ỏnh giỏ (K). Cỏc nhõn t ny liờn kt vi nhau, c duy trỡ v
phỏt trin nh vo s qun lý.
S qun lý phi lm cho ba nhõn t mc tiờu o to, ni dung o to
v phng phỏp o to gn kt vi nhau bi chỳng tuy l vụ hỡnh nhng
chỳng l nn tng ca quỏ trỡnh o to. Di tỏc ng ca hot ng qun lý,
vi thc o l cỏc tiờu chớ, tiờu chun ó c ra thụng qua nhõn t kim
tra - ỏnh giỏ, cỏc nhõn t lc lng o to, i tng o to, mụi trng v
iu kin o to vt cht hoỏ mc tiờu o to, ni dung o to, phng
phỏp o to lm cho i tng o to (ngi hc) cú c cht lng nhõn
cỏch mi.[16]
Theo GS Nguyn Ngc Quang, qun lý giỏo dc l hot ng a cp,
bao hm c qun lý h thng giỏo dc, qun lý cỏc b phn ca nú, c bit l
trng hc. Qun lý giỏo dc (núi riờng l qun lý trng hc) l h thng
nhng tỏc ng cú mc ớch, cú k hoch, hp quy lut ca ch th qun lý
nhm lm cho h vn hnh theo ng li v nguyờn lý giỏo dc ca ng,
thc hin c cỏc tớnh cht ca nh trng XHCN Vit Nam, m tiờu im
hi t l quỏ trỡnh dy hc - giỏo dc th h tr, a h giỏo dc ti mc tiờu
d kin, tin lờn trng thỏi mi v cht.[28]
Nh th, qun lý giỏo dc núi chung v qun lý nh trng núi riờng cú
ba i tng qun lý c bn, l qun lý con ngi v cỏc mi quan h liờn
nhõn cỏch; qun lý ton b quỏ trỡnh giỏo dc v dy hc din ra trong nh
trng v cỏc mi quan h gia nh trng v gia ỡnh hc sinh v cng ng
xó hi; qun lý cỏc iu kin c s vt cht, iu kin dy v hc,
1.2. KHI NIM TRNG I HC, TRNG I HC DN LP
1.2.1. Th no l trng i hc ?
H thng giỏo dc quc dõn nc ta bao gm : giỏo dc mm non, giỏo
dc ph thụng, giỏo dc ngh nghip, giỏo dc H v sau H. Giỏo dc H
15
bao gm trỡnh C v trỡnh H.
Ngh nh 43/2000/N-CP ngy 30/8/2000 ca Chớnh ph ó quy nh
: Cỏc loi trng i hc gm : cỏc i hc, cỏc trng i hc, cỏc hc
vin.
i hc l tờn gi ca cỏc trng a lnh vc v cú nghiờn cu khoa
hc. Trng i hc l tờn gi ca cỏc trng thng l n ngnh hoc n
lnh vc, hoc a ngnh nhng trỡnh thp. Hc vin l tờn gi loi trng
n ngnh, n lnh vc nhng cú nhiu cp o to v cú bao gm c vin
nghiờn cu khoa hc chuyờn ngnh.[33]
Nh vy, trng H l c s giỏo dc bc cao, thc hin cỏc hot
ng giỏo dc H v sau H, nú bao gm cỏc loi hỡnh cụng lp, bỏn cụng,
dõn lp, t thc. Trng H cú cỏc chc nng ch yu l o to, NCKH v
phc v xó hi. Chng trỡnh o to ca cỏc trng H nc ta hin nay
thụng thng kộo di t 3 n 6 nm, tu theo cỏc ngnh hc v trỡnh c
th, vi cỏc phng thc giỏo dc a dng : chớnh quy, khụng chớnh quy, .
1.2.2. c im ca trng i hc
1.2.2.1. c im chung
Vi t cỏch l trung tõm sỏng to khoa hc - cụng ngh v o to nhõn
lc cú trỡnh cao, trng H úng vai trũ quyt nh i vi tin b xó hi.
Mc tiờu o to ca H l o to ngi hc cú phm cht chớnh tr,
o c, cú ý thc phc v nhõn dõn, cú kin thc v nng lc thc hnh
ngh nghip tng xng vi trỡnh o to, cú sc kho, ỏp ng yờu cu
xõy dng v bo v T quc.[7, tr.25]
Ni dung giỏo dc H phi cú tớnh hin i v phỏt trin, bo m c
cu hp lý gia kin thc khoa hc c bn vi kin thc chuyờn ngnh v cỏc
b mụn khoa hc Mỏc-Lờnin, t tng H Chớ Minh; k tha v phỏt huy
truyn thng tt p, bn sc vn hoỏ dõn tc; tng ng vi trỡnh chung
16
ca khu vc v th gii.[7, tr.26]
Phng phỏp giỏo dc H phi coi trng bi dng nng lc t hc, t
nghiờn cu, to iu kin cho ngi hc phỏt trin t duy sỏng to, rốn luyn
k nng thc hnh, tham gia nghiờn cu, thc nghim, ng dng.[7, tr.26]
Quỏ trỡnh o to din ra trong trng H phi coi trng mc tiờu nng
lc cho ngi hc; phi quan tõm phỏt huy cỏc hot ng tớch cc, ch ng
sỏng to ca ngi hc, ngi hc cú c hi hỡnh thnh nng lc phỏt hin
v gii quyt vn , cng nh hỡnh thnh cỏc k nng, nh k nng t duy,
k nng vn dng, k nng giao tip, trỡnh ca chuyờn gia.
Ngi hc bc H - sinh viờn (SV) l nhng ngi ó trng thnh
v ó cú nh hng ngh nghip. Do vy, h phi c ng x nh nhng
ngi ln trong mi hot ng. H hon ton cú kh nng t hc, t nghiờn
cu, h cng c yờu cu phi cú cỏch hc ch ng, kh nng t lc tỡm
kim v x lý thụng tin v phi cú khao khỏt sỏng to. Cú nh vy sau khi tt
nghip, SV mi cú th cú nng lc trớ tu, kh nng sỏng to v thớch ng; cú
kh nng hnh ng cú th lp nghip; cú nng lc t hc, t nghiờn cu
cú th hc thng xuyờn, hc sut i; cú nng lc quc t cú th hi
nhp.
cú th dn dt SV theo nhng mc tiờu ca bc hc H, cú th
dy cỏch hc cng nh cú th khuyn khớch tớnh ham hiu bit ca SV, giỳp
SV t c nng lc hc sut i qua vic t giỏo dc, ngi dy H
ging viờn (GV) c ũi hi cn phi cú kh nng tỡm kim, la chn thụng
tin; cn phi cú kh nng phỏt hin v gii quyt vn ; h phi hiu cỏch
hc v cỏc hot ng liờn quan n s phỏt trin ca SV; ng thi phi tn
tõm vi cụng vic v sn sng trao i hc thut vi ng nghip, thng
xuyờn cp nht kin thc chuyờn mụn nghip v.[21] Theo khuyn cỏo ca
UNESCO, yờu cu i vi mt ngi dy H trong thi i ngy nay l
17
Đăng ký:
Đăng Nhận xét (Atom)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét