Biện pháp quản lý hoạt động dạy học nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nghề tại Trường Trung cấp Y tế Nam Định.PDF

nghip a phng theo kp cỏc trng chuyờn nghip cỏc thnh ph ln ỏp ng nhu cu hi trong giai on hin i hoỏ, cụng nghip hoỏ t nc hin nay. 1.2. Mt s khỏi nim c bn 1.2.1. Khỏi nim v qun lý Qun lý l mt hin tng xó hi xut hin rt sm ngay khi loi ngi hỡnh thnh hot ng nhúm. Con ngi trong quỏ trỡnh hot ng ca mỡnh, t c mc tiờu cỏ nhõn phi d kin k hoch, sp xp trỡnh t tin hnh v tỏc ng n i tng bng cỏch no ú theo kh nng ca mỡnh. Trong quỏ trỡnh lao ng tp th cng khụng th thiu c k hoch, s phõn cụng v iu hnh chung, s hp tỏc v qun lý lao ng...Nu khụng cú qun lý thỡ nng xut lao ng s rt thp. Nh vy qun lý tt yu ny sinh v tr thnh mt hot ng ph bin, din ra trờn mi lnh vc ca i sng, cú liờn quan n mi ngi v t lõu nú ó tr thnh mt mụn khoa hc. Qun lý chớnh l mt phm trự tn ti khỏch quan c ra i t bn thõn nhu cu ca mi ch xó hi, mi quc gia, trong mi thi i. Cú nhiu quan im khỏc nhau v qun lý: Khi nghiờn cu v qun lý Cỏc Mỏc ó vit Bt c ni no cú lao ng, ni ú cú qun lý Tt c mi lao ng xó hi trc tip hay lao ng chung no tin hnh trờn quy mụ tng i ln, thỡ ớt nhiu cng u cn n mt s ch o iu ho nhng hot ng cỏ nhõn v thc hin nhng chc nng chung phỏt sinh t s vn ng ca nhng khớ quan c lp ca nú. Mt ngi c tu v cm t mỡnh iu khin ly mỡnh cũn mt dn nhc thỡ cn cú nhc trng. Cỏc Mỏc ó nờu lờn bn cht ca qun lý l "Nhm thit lp s phi hp nhng cụng vic gia cỏ nhõn v thc hin nhng chc nng chung ny sinh t s vn ng ca ton b c s vt cht, khỏc vi s vn ng ca cỏc b phn riờng l ca nú". Nh vy theo Cỏc Mỏc qun lý l loi lao ng iu khin mi quỏ trỡnh lao ng phỏt trin xó hi hay qun lý l 8 mt hot ng c thự ca con ngi c gn lin vi s hp tỏc lao ng. Qun lý l kt qu tt yu ca s chuyn dch nhiu quỏ trỡnh riờng l thnh mt quỏ trỡnh lao ng xó hi gn bú cht ch vi nhau. Qun lý cú tm quan trng c bit trong mi lnh vc ca xó hi, do ú khỏi nim v qun lý c nhiu ngi nghiờn cu, cú nhiu nh ngha v nú, nhng cha cú mt nh ngha thng nht ph thuc vo lnh vc cng nh gúc nghiờn cu ca tng ngi. Theo Harol Koontz Qun lý l mt hot ng thit yu, nú m bo phi hp nhng n lc cỏ nhõn nhm t c cỏc mc ớch ca nhúm. Mc tiờu ca mi nh qun lý l nhm hỡnh thnh mt mụi trng m trong ú con ngi cú th t c cỏc mc ớch ca nhúm vi thi gian, tin bc v s bt món cỏ nhõn ớt nht{27]. Bn cht ca qun lý l s tỏc ng qua li gia ch th qun lý thụng qua cỏc hot ng chuyờn bit, vỡ th qun lý va l mt khoa hc va l mt ngh thut. Nú mang tớnh khoa hc vỡ cỏc hot ng qun lý cú t chc, cú nh hng, da trờn nhng quy lut, nhng nguyờn tc v phng phỏp hot ng c th, ng thi nú mang tớnh ngh thut vỡ nú cn c vn dng mt cỏch sỏng to vo nhng iu kin c th, i tng c th, trong s kt hp v tỏc ng nhiu mt ca cỏc yu t khỏc nhau trong i sng xó hi. Trong qun lý thỡ qun lý con ngi l qun lý bc cao, l c s ca qun lý xó hi. Hỡnh 1.1 S hot ng qun lý: Quản lý Công việc Năng suất Chất l-ợng Môi tr-ờng Con ng-ời Hiệu quả Kỷ c-ơng Tình th-ơng Trách nhiệm Phòng vệ 9 Tận dụng cơ hội Bản thân Cạnh tranh thi đua Quyết đoán Dân chủ lắng nghe Tu d-ỡng tinh hoa Theo quan im ca l thuyt h thng, qun lý l Phng thc tỏc ý ng cú ch ớch ca ch th qun lý lờn h thng, bao gm h thng cỏc quy tc, cỏc rng buc v hnh vi i vi mi i tng cỏc cp trong h thng nhm duy trỡ tớnh tri hp lý ca c cu v a h thng sm t ti mc tiờu. Theo quan im ca iu khin hc, qun lý l "Chc nng ca nhng h cú t chc, vi bn cht khỏc nhau (sinh hc, xó hi, k thut...) nú bo ton cu trỳc cỏc h, duy trỡ ch hot ng. Qun lý l mt tỏc ng hp quy lut khỏch quan, lm cho h vn hnh v phỏt trin. Ngi t nn múng cho qun lý mt cỏch khoa hc l Frederik Winslon Taylor (1856-1915), ngi M, c coi l Cha ca thuyt qun l khoa hc, l mt trong nhng ngi m ra K nguyờn vng" trong qun ý lý ó th hin t tng ct lừi ca mỡnh. ễng cho rng qun lý l khoa hc v ng thi l ngh thut thỳc y s phỏt trin ca xó hi "Mi loi cụng vic dự nh nht u phi chuyờn mụn hoỏ v u phi qun lý cht ch" v nhn nh: "Qun lý l ngh thut bit rừ rng chớnh xỏc cỏi gỡ cn lm v lm cỏi ú nh th no bng phng phỏp tt nht, r nht." Vit Nam, theo Hc vin Chớnh tr Quc gia, tỏc gi Nguyn Vn Lờ quan nim: Qun lý l mt h thng xó hi, l khoa hc v ngh thut tỏc ng vo tng thnh t ca h thng bng nhng phng phỏp thớch hp, nhm t cỏc mc tiờu ra cho h v tng thnh t ca h[21, tr.6]. Trong cun C s khoa hc qun lý tỏc gi Nguyn Minh o vit: Qun lý l s tỏc ng cú t chc, cú nh hng ca ch th qun lý (ngi qun lý hay t chc qun lý) lờn khỏch th qun lý (i tng) v mt chớnh tr, vn hoỏ, xó hi, kinh t...bng mt h thng cỏc lut l, cỏc chớnh sỏch, cỏc nguyờn tc, cỏc phng phỏp v bin phỏp c th nhm to ra mụi trng v iu kin cho s phỏt trin ca mụi trng qun lý " [16, tr.17] Nhng quan nim v qun lý trờn õy tuy cú cỏch tip cn khỏc nhau 10 nhng chỳng tụi nhn thy chỳng u bao hm mt ngha chung ú l: - Qun lý l thuc tớnh bt bin ca mi quỏ trỡnh, hot ng xó hi loi ngi. Lao ng qun lý l iu kin quan trng lm cho xó hi loi ngi vn hnh, tn ti v phỏt trin. - Qun lý l cỏc hot ng thit yu m bo phi hp nhng n lc cỏ nhõn, m bo hon thnh cỏc cụng vic v l phng thc tt nht t c mc tiờu chung ca tp th. - Yu t con ngi, trong ú ch yu bao gm ngi qun lý v ngi b qun lý, gi vai trũ trung tõm trong hot ng qun lý. - Qun lý l quỏ trỡnh tỏc ng cú nh hng, cú t chc ca ch th qun l lờn i tng qun lý thụng qua cỏc c ch qun lý, nhm s dng cú ý hiu qu cao nht cỏc ngun lc trong iu kin mụi trng bin ng h thng n nh, phỏt trin, t c nhng mc tiờu ó nh. Nh vy qun lý l mt quỏ trỡnh tỏc ng cú t chc, cú hng ớch ca ch th qun lý ti i tng qun lý nhm t mc tiờu ra. Qun lý bao gi cng tn ti vi t cỏch l mt h thng, bao gm cỏc thnh phn: + Ch th qun lý: (ngi qun lý, t chc qun lý) ra mc tiờu dn dt iu khin cỏc i tng qun lý t ti mc tiờu nh sn. + Khỏch th qun lý (i tng qun lý): Con ngi (c t chc thnh mt tp th, mt xó hi...), th gii vụ sinh (cỏc trang thit b k thut...), th gii hu sinh (vt nuụi, cõy trng...). + C ch qun lý: Nhng phng thc m nh ú hot ng qun lý c thc hin v quan h tng tỏc qua li gia ch th qun lý v khỏch th qun lý c vn hnh iu chnh. + Mc tiờu chung: Cho c i tng qun l v ch th qun lý, õy l ý cn c ch th qun lý to ra cỏc hot ng qun lý. Vai trũ ca qun lý: 11 Qun lý cú vai trũ tp hp cú t chc cỏc hnh vi ca ngi cỏn b qun lý. Vai trũ ny phõn lm ba nhúm, bao gm: - Vai trũ liờn nhõn cỏch: Gm vai trũ i din, vai trũ th lnh, vai trũ liờn h. - Vai trũ thụng tin: Ngi cỏn b qun lý va l ngi gi vai trũ ca ngi hiu thớnh viờn, va l phỏt thanh viờn, ng thi l phỏt ngụn viờn. - Vai trũ quyt nh: Gm vai trũ ngi sỏng nghip, vai trũ ngi dn xp, phõn phi ngun lc, vai trũ thng thuyt. Chc nng v nhim v ca qun lý: Nghiờn cu v bn cht ca hot ng qun lý ngi ta nhn thy qun lý cú tớnh tt yu khỏch quan ng thi cú tớnh tt yu ch quan vỡ c thc hin bi ngi qun lý. Mt khỏc qun lý va cú tớnh giai cp li va cú tớnh k thut, va cú tớnh khoa hc li va cú tớnh ngh thut, va cú tớnh phỏp lut li va cú tớnh xó hi rng rói...chỳng l nhng mt i lp trong mt th thng nht, ú l bin chng, l bn cht ca hot ng qun lý. Chc nng qun lý l mt cụng c ca qun lý, thụng qua ú ch th qun lý tỏc ng vo khỏch th qun lý, nhm thc hin mt mc tiờu nht nh. Xó hi luụn phỏt trin v nn sn xut xó hi luụn vn ng v phỏt trin nờn chc nng qun lý cng khụng ngng bin i, ci tin v hp lý hoỏ theo quỏ trỡnh phỏt trin ca xó hi. Vy chc nng qun lý l hỡnh thc biu hin s tỏc ng cú mc ớch ca ch th qun lý lờn i tng qun lý nhm t c mc tiờu qun lý. T hp cỏc chc nng to nờn ni dung ca quỏ trỡnh qun lý. Tt c cỏc chc nng qun lý gn bú v quy nh ln nhau, phõn loi cỏc chc nng qun lý l liờn kt chỳng li vi nhau thnh mt h thng trn vn, ng thi phõn chia chỳng thnh nhng phõn h da trờn nhng du hiu chung, theo mt quy tc nht nh. Nhng chc nng qun lý chung l nhng chc nng m bt c mt ch th qun lý bt c lnh vc no, cp qun lý no u phi 12 thc hin, bt k ai khi trin khai quỏ trỡnh qun lý cng phi thc hin chc nng ny. Cỏc chc nng qun lý k tip nhau mt cỏch logớc bt buc. Nhng ngi u tiờn nghiờn cu v chc nng qun lý l F.W Taylor (1856-1915) v Henri Fayol (1841-1925) ó a ra 5 chc nng qun lý, gn õy ngi ta thu gn ch cũn 4 chc nng c bn: - Chc nng lp k hoch: L cn c vo thc trng ban u ca t chc v cn c vo nhim v c giao m vch ra mc tiờu ca t chc trong tng thi k, tng giai on, t ú tỡm ra con ng, bin phỏp, cỏch thc a t chc t mc tiờu ú. - Chc nng t chc thc hin k hoch: L sp xp, sp t mt cỏch khoa hc nhng yu t, nhng con ngi, nhng dng hot ng thnh mt h ton vn nhm m bo cho chỳng tng tỏc vi nhau mt cỏch ti u. - Chc nng ch o: L phng thc tỏc ng ca ch th qun lý nhm iu hnh t chc, nhõn lc ó cú ca t chc vn hnh theo ỳng k hoch ó ra v m bo cỏc hot ng ca t chc din ra trong trt t, k cng nhm t c mc tiờu ca t chc. Ch o l chc nng quan trng nht ca lónh o, l mi quan h gia con ngi vi con ngi, l quỏ trỡnh khi dy phỏt huy tim nng, ng lc ca con ngi lm cho tim nng ú tr thnh hin thc, ỏp ng c li ớch ca cỏ nhõn v xó hi. - Chc nng kim tra ỏnh giỏ: L nhng hot ng ca ch th qun lý tỏc ng n khỏch th qun lý nhm ỏnh giỏ v x lý cỏc kt qu vn hnh ca t chc. Qun lý l phi kim tra, giỏm sỏt cỏc hot ng, thu thp thụng tin xem vic trin khai thc hin cú ỳng cỏc k hoch hay khụng kp thi iu chnh. Kim tra l khõu cui cựng ca quỏ trỡnh qun lý, ng thi kim tra giỳp cho vic chun b tớch cc cho k k hoch tip theo. Kim tra giỳp cho ch th qun lý iu khin mt cỏch hiu qu h qun lý. Cú th núi rng khụng cú kim tra khụng cú qun lý. Cỏc chc nng qun lý to thnh mt chu trỡnh qun lý, chỳng cú mi 13