Biện pháp quản lý hoạt động dạy học ở các trường trung học cơ sở huyện Phú Xuyên, tỉnh Hà Tây.PDF

Theo cỏc thuyt qun lý hin i thỡ: Qun lý l quỏ trỡnh lm vic vi v thụng qua nhng ngi khỏc thc hin cỏc mc tiờu ca t chc trong mt mụi trng luụn bin ng [24, tr 8]. Theo tỏc gi Nguyn Quc Chớ v Nguyn Th M Lc, qun lý l s tỏc ng cú nh hng, cú ch ớch ca ch th qun lý (ngi qun lý) n khỏch th qun lý (ngi b qun lý) - trong mt t chc - nhm lm cho t chc vn hnh v t c mc ớch ca t chc. Theo tỏc gi ng Quc Bo, hot ng qun lý l hot ng bao gm hai quỏ trỡnh Qun v Lý tớch hp vo nhau; trong ú, Qun cú ngha l duy trỡ v n nh h, Lý cú ngha l i mi v phỏt trin h. Theo tỏc gi Nguyn Vn Lờ - 1984, qun lý mt c s sn xut kinh doanh vi t cỏch l mt h thng xó hi, l khoa hc v ngh thut tỏc ng vo tng thnh t ca h bng cỏc phng phỏp thớch hp, nhm t cỏc mc tiờu ra cho h v cho tng thnh t ca h. Tỏc gi Nguyn Bỏ Sn - 2000 nh ngha: Qun lý l s tỏc ng cú hng ớch ca ch th qun lý n i tng qun lý bng mt h thng cỏc gii phỏp nhm thay i trng thỏi ca i tng qun lý, a h thng tip cn mc tiờu cui cựng, phc v li ớch ca con ngi. Tỏc gi Nguyn Minh o - 1997 nh ngha: Qun lý l s tỏc ng ch huy, iu khin, hng dn cỏc quỏ trỡnh xó hi v hnh vi hot ng ca con ngi nhm t ti mc ớch ó ra. Tuy cú nhiu cỏch nh ngha khỏc nhau, song cú th hiu mt cỏch khỏi quỏt: Qun lý l mt quỏ trỡnh tỏc ng cú nh hng, cú ch ớch ca ch th qun lý ti khỏch th qun lý trong mt t chc, nhm lm cho t chc vn hnh v t c mc ớch ó ra. 1.1.1.2. Khỏi nim qun lý giỏo dc. Cỏc nh lý lun v qun lý giỏo dc Liờn Xụ (c) ó a ra mt s 6 nh ngha v khỏi nim qun lý giỏo dc, nh M.M.Mechti Zae ó nờu: Qun lý giỏo dc l tp hp nhng bin phỏp (t chc, phng phỏp, cỏn b, giỏo dc, k hoch húa, ti chớnh, cung tiờu) nhm bo m s vn hnh bỡnh thng ca cỏc c quan trong h thng giỏo dc, bo m s tip tc phỏt trin v m rng h thng c v mt s lng cng nh v mt cht lng [22, tr 34]. Vit Nam, tỏc gi Nguyn Ngc Quang ó vit: Qun lý giỏo dc (v núi riờng, qun lý trng hc) l h thng nhng tỏc ng cú mc ớch, cú k hoch, hp quy lut ca ch th qun lý (h giỏo dc) nhm lm cho h vn hnh theo ng li v nguyờn lý giỏo dc ca ng, thc hin c cỏc tớnh cht ca nh trng XHCN Vit Nam, m tiờu im hi t l quỏ trỡnh dy hc - giỏo dc th h tr, a h giỏo dc ti mc tiờu d kin, tin lờn trng thỏi mi v cht [22, tr 35]. Cỏc quan im trờn tuy cú nhng cỏch din t khỏc nhau, nhng u toỏt lờn bn cht ca qun lý giỏo dc: ú l s tỏc ng cú t chc, cú nh hng, phự hp vi quy lut khỏch quan ca ch th qun lý cỏc cp lờn i tng qun lý, nhm a hot ng giỏo dc c s v ca ton b h thng giỏo dc t ti mc tiờu ó nh. 1.1.2. Qun lý nh trng Qun lý nh trng l hot ng ca cỏc c quan qun lý nhm tp hp v t chc cỏc hot ng ca giỏo viờn, hc sinh v cỏc lc lng giỏo dc khỏc, cng nh huy ng ti a cỏc ngun lc giỏo dc nõng cao cht lng giỏo dc v o to trong nh trng. Dy hc v giỏo dc trong s thng nht l hot ng trung tõm ca nh trng. Vỡ vy, nh trng l i tng cui cựng v c bn nht ca qun lý giỏo dc. Cú nhiu cp qun lý trng hc: Cp cao nht l B Giỏo dc v o to, ni qun lý nh trng bng cỏc bin phỏp v mụ. Cú hai cp 7 trung gian qun lý trng hc l S Giỏo dc v o to tnh v Phũng Giỏo dc cỏc huyn. Cp qun lý quan trng trc tip ca hot ng giỏo dc l c quan qun lý trong cỏc nh trng. Mc ớch ca qun lý nh trng l a nh trng t trng thỏi ang cú, tin lờn mt trng thỏi phỏt trin mi. Bng phng thc xõy dng v phỏt trin mnh m cỏc ngun lc giỏo dc v hng cỏc ngun lc ú vo phc v cho vic tng cng cht lng giỏo dc. Mc ớch cui cựng ca qun lý giỏo dc l t chc quỏ trỡnh giỏo dc cú hiu qu o to lp thanh niờn thụng minh, sỏng to, nng ng, t ch, bit sng v phn u vỡ hnh phỳc ca bn thõn v ca xó hi. Cụng tỏc qun lý nh trng bao gm cỏc ni dung sau õy: + Ch o tt cỏc hot ng chuyờn mụn theo chng trỡnh giỏo dc ca B, ca nh trng. Lm sao chng trỡnh c thc hin nghiờm tỳc v cỏc phng phỏp giỏo dc luụn c ci tin, cht lng dy v hc ngy mt nõng cao. Trong qun lý giỏo dc, iu quan trng nht l qun lý chuyờn mụn, bao gm qun lý chng trỡnh, qun lý thi gian, qun lý cht lng. Bin phỏp qun lý l theo dừi sỏt sao mi cụng vic, kim tra kp thi, thanh tra un nn. T chc tt vic t giỏm sỏt, t kim tra ca cỏc b phn, cỏc t chuyờn mụn l bin phỏp qun lý tt v cú hiu qa nht. + T chc i ng cỏc thy giỏo, cỏn b cụng nhõn viờn v tp th hc sinh thc hin tt cỏc nhim v trong chng trỡnh cụng tỏc ca nh trng. ng viờn, giỏo dc tp th s phm tr thnh mt tp th on kt nht trớ, gng mu v hp tỏc tng tr nhau lm vic. Giỏo dc hc sinh phn u hc tp v tu dng tr thnh nhng cụng dõn u tỳ. Qun lý con ngi l vic lm phc tp, nú bao gm cỏc ni dung v nhõn s, t tng tinh thn, chuyờn mụn, o to bi dng, khen thng v bt. Qun lý con ngi l mt khoa hc v mt ngh thut. Chớnh i ng giỏo viờn cú cht lng 8 v phng phỏp qun lý tt s lm nờn mi thnh qu ca giỏo dc. + Qun lý tt vic hc tp ca hc sinh theo quy ch ca B Giỏo dc v o to. Qun lý hc sinh bao hm qun lý c thi gian v cht lng hc tp, qun lý tinh thn thỏi v phng phỏp hc tp. Qun lý hc sinh tt l ni dung qun lý quan trng. + Qun lý ton b c s vt cht v thit b nh trng nhm phc v tt nht cho vic ging dy, hc tp v giỏo dc hc sinh. Qun lý tt c s vt cht nh trng khụng n thun ch l bo qun tt, m phi phỏt huy tt nng lc ca chỳng cho dy hc v giỏo dc, ng thi cũn lm sao cú th thng xuyờn b sung thờm nhng thit b mi v cú giỏ tr. + Qun lý tt ngun ti chớnh hin cú ca nh trng theo ỳng nguyờn tc qun lý ti chớnh ca Nh nc v ca ngnh Giỏo dc. ng thi bit ng viờn, thu hỳt cỏc ngun ti chớnh khỏc nhm xõy dng c s vt cht, mua sm thit b phc v cỏc hot ng giỏo dc v dy hc. + Qun lý nh trng cng cú ý ngha l chm lo n i sng vt cht v tinh thn ca tp th giỏo viờn, cụng nhõn viờn. Ch khi no cuc sng vt cht ca giỏo viờn c bo m, tinh thn phn khi vn lờn, lỳc ú mi cú th núi qun lý tt. Cn to thnh mt phong tro thi ua phn u liờn tc trong nh trng, thy dy tt, trũ hc tt, c trng hng ti mt cht lng giỏo dc tt. 1.1.3. Dy hc Dy hc l nhng hot ng giao tip mang ý ngha xó hi bao gm hot ng dy v hot ng hc. Ch th ca hot ng dy hc l thy giỏo, cụ giỏo v ch th ca hot ng hc l hc sinh, ú l hai hot ng khỏc nhau nhng khụng phi l i lp nhau, m cú s thng nht cao ca hai mt cựng hng ti mc ớch. Hot ng ca thy giỏo, cụ giỏo l truyn th tri thc, t chc, iu 9 khin, hng dn, un nn hot ng chim lnh tri thc cho hc sinh. Vai trũ ca ngi thy l ngi dn dt, dn ng, l ngi ng hnh vi hc sinh trờn con ng chim lnh tri thc to nờn s gn kt cht ch gia ngi dy v ngi hc. Hot ng ca hc sinh l quỏ trỡnh nhn thc, nú tr nờn cú ý ngha v kt qu khi nú l t giỏc, tớch cc, n lc hot ng hc khụng ch vic nhc li, lp li bi hc, hnh vi m hn th nú cũn l s tỏi to cho bn thõn, sỏng to trong t duy, bit s dng v iu khin tri thc trong quỏ trỡnh lnh hi v chim lnh khoa hc. Dy v hc l hai hot ng ca mt quỏ trỡnh dy hc cú mi quan h cht ch thng nht vi nhau. Kt qu hc tp ca hc sinh khụng ch l kt qu ca hot ng hc m cũn l kt qu ca hot ng dy. Khụng th tỏch ri kt qu hc tp ca trũ trong vic ỏnh giỏ kt qu ca thy, bi vỡ: Nu nh, hot ng dy l vic t chc, iu khin ti u quỏ trỡnh hc sinh chim lnh tri thc, hỡnh thnh v phỏt trin nhõn cỏch thỡ trong hot ng hc, hc sinh tip cn khỏi nim khoa hc, t giỏc, tớch cc, t lc chim lnh khoa hc di s iu khin ca thy. Nu dy hc l hot ng t chc iu khin s hc tp ca hc sinh giỳp hc sinh nm vng kin thc hỡnh thnh k nng, hỡnh thnh nhõn cỏch, thỡ hot ng hc s t ba mc ớch trớ dc (nm vng tri thc), phỏt trin (t duy v nng lc hot ng trớ tu), giỏo dc (hỡnh thnh thi gii quan khoa hc, nhõn cỏch - phm cht v o c) Nu nh, hot ng dy l truyn t thụng tin v iu khin hot ng hc, thỡ hot ng hc l lnh hi v t iu khin. Nu hot ng dy theo chng trỡnh ni dung quy nh thỡ hot ng hc phi tuõn th, thc thi theo ton b h thng khỏi nim ca mụn hc; cu trỳc lụgớc ca mụn hc; cỏc phng phỏp c trng ca khoa hc to nờn mụn hc; ngụn ng ca khoa hc; ng dng hiu bit vo hc tp lao ng. 10 Nu hot ng dy theo phng phỏp nh ch ca nh trng v s thớch ng sỏng to ca thy giỏo, cụ giỏo thỡ hot ng hc phi ng thi cú phng phỏp nhn thc, phng phỏp chim lnh thnh hc vn ca bn thõn. Dy - hc l hai hot ng cú s thng nht cht ch, cú mi quan h hu c gia thy v trũ, gia truyn th v lnh hi, gia dy - hc v kt qu dy hc hin ti v hiu qu trong tng lai. Mc tiờu ca dy hc gn lin vi mc ớch mụn hc, bi hc. Ngi ta thng núi mc tiờu chung ca dy hc l trang b cho ngi hc tri thc, k nng, thỏi v cỏc giỏ tr. Mc ớch chuyờn bit a ra yờu cu c th cho hot ng ca giỏo viờn v hc sinh vi tng ni dung, tng ch nhn thc. ú l mc tiờu trc tip c tớnh toỏn xõy dng trờn c s c im c th ca mụn hc, c im i tng hc sinh, mc ớch dy hc thng thụng qua vic thc hin mc tiờu ca bi hc, mụn hc. 1.1.4. Hot ng dy hc Hot ng dy hc l mt trong nhng hot ng ch o trong giao tip s phm mang ý ngha xó hi. Hot ng dy hc gm hai hot ng: hot ng dy ca thy v hot ng hc ca trũ, tin hnh cỏc hot ng khỏc nhau nhng khụng phi l nhng hot ng i lp nhau m song song tn ti phỏt trin trong cựng mt quỏ trỡnh thng nht cựng hng ti mt mc ớch. Hai hot ng ny gn bú mt thit vi nhau, tn ti cho nhau v vỡ nhau. Hot ng dy ca thy l hot ng truyn th tri thc, t chc, ch o iu khin, hng dn hot ng chim lnh tri thc ca hc sinh. Hot ng dy hc l s t chc, iu khin ti u quỏ trỡnh hc sinh lnh hi tri thc, hỡnh thnh v phỏt trin nhõn cỏch hc sinh. Vai trũ ch o ca hot ng dy c biu hin vi ý ngha l t chc v iu khin s hc tp ca hc sinh giỳp cho hc sinh nm vng c kin thc theo 11