Biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên của hiệu trưởng các trường Trung học phổ thông huyện Vĩnh Bảo thành phố Hải Phòng nhằm đáp ứng nhu cầu dổi mới giáo dục hiện nay

i vi cp hc THPT cú mt s lun vn thc s nghiờn cu v vn ny, nh tỏc gi Trn Th Thu Hng vi ti "Nhng bin phỏp qun lớ i ng giỏo viờn trng THPT huyn an Phng, tnh H Tõy", Nguyn Tin Dng vi " Bin phỏp phỏt trin i ng giỏo viờn cỏc trng ph thụng trờn a bn thnh ph Nam nh ỏp ng yờu cu i mi giỏo dc hin nay", ng Xuõn Cỏt vi "Cỏc bin phỏp qun lớ cụng tỏc chun hoỏ i ng giỏo viờn trng THPT Lc Nam, Bc Giang", Phm Hng Dng vi "Cỏc bin phỏp qun lý i ng giỏo viờn ca Hiu trng trng THPT Tõn Sn, huyn Lc Nam, tnh Bc Giang", Nguyn c Cng vi "Cỏc bin phỏp qun lý i ng giỏo viờn cỏc trng THPT thnh ph Yờn Bỏi trong giai on hin nay",...Cỏc tỏc gi ó tp trung nghiờn cu v c s lý lun; tỡm hiu v ỏnh giỏ thc trng v NGV v cụng tỏc qun lý NGV; ra cỏc gii phỏp, bin phỏp qun lý NGV phự hp vi tỡnh hỡnh thc tin ca cỏc nh trng, ca a phng ni cỏc tỏc gi cụng tỏc. i vi ngnh GD - T núi chung, giỏo dc cp THPT ca huyn Vnh Bo thnh ph Hi Phũng núi riờng cha cú mt tỏc gi, mt ti no nghiờn cu y khoa hc v cụng tỏc qun lý NGV trong mi quan h cỏc trng hc trờn a bn huyn. Chớnh vỡ vy, nghiờn cu v qun lý NGV cỏc trng THPT huyn Vnh Bo trong giai on hin nay l vn cn c quan tõm nghiờn cu mt cỏch khoa hc v h thng. 1.2. Mt s khỏi nim c bn ca ti 1.2.1. Giỏo viờn * Giỏo viờn Lut giỏo dc nc CHXHCN Vit Nam nm 2005 nờu rừ: - Nh giỏo l ngi lm nhim v ging dy, giỏo dc trong nh trng, c s giỏo dc khỏc. - Nh giỏo ging dy cỏc c s giỏo dc mm non, giỏo dc ph thụng, giỏo dc ngh nghip gi l giỏo viờn; c s giỏo dc i hc gi l ging viờn. - Nh giỏo phi cú nhng tiờu chun sau: + Phm cht, o c, t tng tt; + t trỡnh chun v o to chuyờn mụn, nghip v; + sc kho theo yờu cu ngh nghip; + Lý lch bn thõn rừ rng [27, tr.56]. 6 * Giỏo viờn trng trung hc - iu 30, iu l trng THCS, trng THPT v trng ph thụng cú nhiu cp hc (Ban hnh kốm theo Quyt nh s: 07/2007/Q-BGD&T ngy 02/4/2007 ca B trng B GD&T) nờu rừ : Giỏo viờn trng trung hc l ngi lm nhim v ging dy, giỏo dc trong nh trng, gm: Hiu trng, Phú Hiu trng, giỏo viờn b mụn, giỏo viờn lm cụng tỏc TNCS H Chớ Minh (bớ th, phú bớ th hoc tr lý thanh niờn, c vn on) i vi trng trung hc cú cp THPT [4, tr. 15]. - Trỡnh chun o to ca GV trng THPT c quy nh nh sau: cú bng tt nghip HSP hoc cú bng tt nghip i hc v cú chng ch bi dng nghip v s phm theo ỳng chuyờn ngnh ti cỏc khoa, trng HSP. 1.2.2. i ng giỏo viờn - Theo t in Ting Vit nh ngha: i ng l mt tp hp mt s ụng ngi cựng chc nng ngh nghip, c tp hp v t chc thnh mt lc lng [41, tr. 339]. - Khi cp n khỏi nim NGV, mt s tỏc gi nc ngoi ó nờu quan nim:NGV l nhng chuyờn gia trong lnh vc giỏo dc, h nm vng tri thc v hiu bit dy hc v giỏo dc nh th no v cú kh nng cng hin ton b sc lc v ti nng ca h i vi giỏo dc [18, tr.10]. - Cỏc tỏc gi trong nc thỡ quan nim nh sau: NGV trong ngnh giỏo dc l mt tp th ngi, bao gm cỏn b qun lý, giỏo viờn v nhõn viờn; nu ch cp n c im ca ngnh thỡ i ng ú ch yu l mt NGV v i ng cỏn b qun lý giỏo dc [18, tr. 10]. - Cn c vo ú cú th hiu NGV nh sau: NGV l mt tp hp nhng ngi lm ngh dy hc - giỏo dc c t chc thnh mt lc lng, cú chung mt lý tng, mc ớch, nhim v l to ra sn phm giỏo dc Nhõn cỏch Sc lao ng. H l mt tp hp cú t chc, cú s ch huy thng nht, b rng buc bi trỏch nhim, quyn hn v c hng cỏc quyn li v vt cht v tinh thn trong khuụn kh qui nh ca lut phỏp, lut giỏo dc v iu l nh trng. - T khỏi nim NGV núi chung ta cũn cú khỏi nim i ng riờng cho tng cp hc, bc hc. i ng giỏo viờn THPT l nhng nh giỏo ging dy, giỏo dc cp THPT. 7 1.2.3. Qun lý 1.2.3.1. Khỏi nim v qun lý Trong quỏ trỡnh hỡnh thnh v phỏt trin ca lý lun qun lý, khỏi nim qun lý ó c cỏc nh nghiờn cu a ra theo nhiu cỏch khỏc nhau, tu theo nhng cỏch tip cn khỏc nhau: - Cỏc nh lý lun qun lý quc t nh Frederick Winslow Taylor (M - 1856 1915), Henri Fayol (Phỏp - 1841- 1925), Max Weber (c- 1864 - 1920), Mary Parker Follett (M - 1868 - 1933) u ó khng nh: Qun lý l khoa hc ng thi l ngh thut. - Núi n qun lớ, khụng th khụng nhc n t tng sõu sc ca Marx, ụng nhỡn nhn vn qun lớ di ý tng phõn cụng v hp tỏc trong lao ng: Bt c lao ng xó hi hay cng ng trc tip no c thc hin quy mụ tng i ln u cn mt chng mc nht nh ca qun lý [9, tr. 195]. Theo Marx, qun lý v bn cht nú l quỏ trỡnh iu chnh mi quỏ trỡnh xó hi khỏc: Mt ngh s v cm thỡ t iu khin mỡnh, cũn dn nhc thỡ cn nhc trng [9, tr. 23]. - Theo lý lun ca Ch ngha Mỏc - Lờ nin v qun lý: Qun lý xó hi mt cỏch khoa hc l s tỏc ng cú ý thc ca ch th qun lý i vi ton b hay nhng h thng khỏc nhau ca h thng xó hi trờn c s nhn thc v vn dng ỳng n nhng quy lut khỏch quan vn cú ca nú, nhm m bo cho nú hot ng v phỏt trin ti u theo mc ớch t ra [9, tr. 283]. - Mt xu hng nghiờn cu phng phỏp lun qun lý Vit Nam cho rng: hot ng qun lý nhm lm cho h thng vn ng theo mc tiờu t ra, tin n trng thỏi cú cht lng mi. Qun lý v bn cht bao gm hai quỏ trỡnh qun v quỏ trỡnh lý tớch hp vo nhau. Qun: l coi súc, gi gỡn, l duy trỡ - n nh. Lý: l sa sang, sp xp, l i mi - phỏt trin. H n nh m khụng phỏt trin tt yu dn n suy thoỏi. H phỏt trin m thiu n nh tt yu dn n ri ren. Nh vy: Qun lý = n nh + phỏt trin. Trong "qun" phi cú "lý"; trong "lý" phi cú "qun"; n nh i ti s phỏt trin, phỏt trin trong th n nh. - Tỏc gi Nguyn Ngc Quang li nh ngha: "Qun lý l tỏc ng cú mc ớch, k hoch ca ch th qun lý n tp th nhng ngi lao ng núi chung l khỏch th qun lý nhm thc hin mc tiờu d kin" [25, tr. 24]. 8 - Núi v hot ng qun lý, nh ngha kinh in nht phi k n l: Qun lý l mt quỏ trỡnh tỏc ng cú nh hng, cú ch ớch ca ch th qun lý (ngi qun lý) n khỏch th qun lý (ngi b qun lý) trong mt t chc nhm lm cho t chc vn hnh v t c mc ớch ca t chc [10, tr. 1]. Ngy nay, khỏi nim v qun lý c nh ngha mt cỏch c th hn nh l mt quỏ trỡnh t n mc tiờu ca t chc bng cỏch vn dng cỏc hot ng (chc nng) k hoch hoỏ, t chc, ch o (lónh o) v kim tra. Trong quỏ trỡnh ny ngi qun lý l nhõn vt cú trỏch nhim phõn b nhõn lc, cỏc ngun lc khỏc, ch dn s vn hnh ca mt b phn hay ton b t chc t chc ny hot ng cú hiu qu v t n mc ớch ca t chc. Nh vy, t cỏc nh ngha trờn v qun lý ta cú th rỳt ra nhn xột sau: V bn cht ca hot ng qun lý gm hai b phn ú l ch th qun lý v khỏch th qun lý. Hai b phn ny cú liờn quan mt thit vi nhau, khụng tỏch ri nhau. Ch th qun lý cú th l mt cỏ nhõn hay nhúm ngi cú chc nng qun lý, iu hnh t chc, lm cho t chc vn hnh t c mc tiờu ra. Khỏch th qun lý l nhng ngi tha hnh nhim v trong t chc, chu s tỏc ng, ch o ca ch th qun lý nhm t c mc tiờu chung. Ch th qun lý lm ny sinh tỏc ng qun lý, cũn khỏch th qun lý sn sinh ra vt cht tinh thn cú giỏ tr s dng, ỏp ng nhu cu con ngi, ỏp ng mc ớch ch th qun lý. 1.2.3.2. Cỏc chc nng c bn ca qun lý Chc nng ca qun lý l hỡnh thc biu hin s tỏc ng cú ch nh ca ch th qun lý lờn i tng qun lý. ú l tp hp nhng nhim v khỏc nhau m ch th qun lý phi tin hnh trong quỏ trỡnh qun lý. Cú bn chc nng c bn ca qun lý ú l: K hoch hoỏ, t chc, ch o, kim tra - ỏnh giỏ. - Chc nng k hoch hoỏ: L cn c vo thc trng ban u ca t chc v cn c vo nhim v c giao m vch ra mc tiờu ca t chc trong tng thi k, tng giai on, t ú tỡm ra con ng, bin phỏp, cỏch thc a t chc t mc tiờu ú. - Chc nng t chc: L sp xp, sp t mt cỏch khoa hc nhng yu t, nhng con ngi, nhng dng hot ng thnh mt h ton vn nhm m bo cho chỳng tng tỏc vi nhau mt cỏch ti u. - Chc nng ch o: L phng thc tỏc ng ca ch th qun lý nhm iu hnh t chc, nhõn lc ó cú ca t chc vn hnh theo ỳng k hoch ó ra v m bo cỏc hot ng ca t chc din ra trong trt t, k cng nhm t c 9 mc tiờu ca t chc. - Chc nng kim tra: L nhng hot ng ca ch th QL tỏc ng n khỏch th qun lý nhm ỏnh giỏ v x lý cỏc kt qu vn hnh ca t chc. Cỏc chc nng qun lý to thnh mt chu trỡnh qun lý. Trong ú, tng chc nng va cú tớnh c lp tng i, va cú quan h bin chng vi nhau. Trong quỏ trỡnh qun lý thỡ yu t thụng tin luụn cú mt trong tt c cỏc giai on vi vai trũ va l iu kin, va l phng tin to iu kin cho ch th qun lý thc hin cỏc chc nng qun lý v a ra c cỏc quyt nh qun lý. Mi quan h gia cỏc chc nng ca qun lý c th hin qua s sau: K hoch Kim tra, ỏnh giỏ Thụng tin T chc Ch o S 1.1: Quan h cỏc chc nng qun lý 1.2.4. Qun lý giỏo dc * Khỏi nim QLGD, cho n nay cú nhiu nh ngha khỏc nhau, nhng c bn u thng nht vi nhau v ni dung v bn cht: - Theo tỏc gi Nguyn Ngc Quang: QLGD l h thng nhng tỏc ng cú mc ớch, cú k hoch, hp qui lut ca ch th qun lý nhm lm cho h vn hnh theo ng li v nguyờn lý giỏo dc ca ng, thc hin c cỏc tớnh cht ca nh trng xó hi ch ngha Vit Nam, m tiờu im hi t l quỏ trỡnh dy hc giỏo dc th h tr, a h thng giỏo dc n mc tiờu d kin tin lờn trng thỏi v cht [25, tr.35]. - Theo tỏc gi Phm Minh Hc: Qun lý giỏo dc l t chc cỏc hot ng dy hc. Cú t chc c cỏc hot ng dy hc, thc hin c cỏc tớnh cht ca nh trng ph thụng Vit Nam xó hi ch ngha, mi qun lý c giỏo dc, tc l c th hoỏ ng li giỏo dc ca ng v bin ng li ú thnh hin thc, ỏp ng nhu cu ca nhõn dõn, ca t nc [19, tr. 9]. 10 - T nhng nh ngha trờn cho ta thy, bn cht ca QLGD l quỏ trỡnh tỏc ng cú nh hng ca ch th qun lý lờn cỏc thnh t tham gia vo quỏ trỡnh hot ng GD nhm thc hin cú hiu qu mc tiờu giỏo dc ra. Trong ú: + Ch th QL: B mỏy qun lý ca cỏc cp. + Khỏch th QL: H thng GD quc dõn, cỏc trng hc. + Quan h QL: ú l nhng mi quan h gia ngi hc v ngi dy, quan h gia ngi qun lý v ngi dy, ngi hc; quan h gia giỏo gii, cng ng, nh trng, ca ton b h thng GD. + Cỏc thnh t ú l: Mc tiờu giỏo dc; ni dung giỏo dc; phng phỏp giỏo dc; lc lng giỏo dc (ngi dy); i tng giỏo dc (ngi hc), phng tin giỏo dc (iu kin). * H thng giỏo dc quc dõn Vit Nam c t di s lónh o ca ng cng sn Vit Nam, chu s qun lý ca nh nc v s tham gia ca nhõn dõn. Qun lý nh nc trong giỏo dc l mt hot ng phc tp, theo Lut giỏo dc 2005 nú bao gm 12 vic then cht di õy: + Xõy dng v ch o thc hin chin lc, quy hoch, k hoch, chớnh sỏch phỏt trin giỏo dc; + Ban hnh v t chc thc hin vn bn quy phm phỏp lut v giỏo dc; ban hnh iu l nh trng; ban hnh quy nh v t chc v hot ng ca c s giỏo dc khỏc; + Quy nh mc tiờu, chng trỡnh, ni dung giỏo dc; tiờu chun nh giỏo; tiờu chun c s vt cht v thit b trng hc; vic biờn son, xut bn, in v phỏt hnh sỏch giỏo khoa, giỏo trỡnh; quy ch thi c v cp vn bng, chng ch; + T chc, QL vic bo m cht lng GD v kim nh cht lng GD; + Thc hin cụng tỏc thng kờ, thụng tin v t chc v hot ng giỏo dc; + T chc b mỏy qun lý giỏo dc; + T chc, ch o vic o to, bi dng, QL nh giỏo v cỏn b QLGD; + Huy ng, qun lý, s dng cỏc ngun lc phỏt trin s nghip GD; + T chc, qun lý cụng tỏc nghiờn cu, ng dng khoa hc, cụng ngh trong lnh vc giỏo dc; + T chc, qun lý cụng tỏc hp tỏc quc t v giỏo dc; + Quy nh vic tng cỏc danh hiu vinh d cho ngi cú nhiu cụng lao i vi s nghip giỏo dc; + Thanh tra, kim tra vic chp hnh phỏp lut v giỏo dc; gii quyt khiu ni, t cỏo v x lý cỏc hnh vi vi phm phỏp lut v giỏo dc [27, tr.72-74]. 11